Gruczolakorak trzustki psów i kotów

Gruczolakorak trzustki – objawy kliniczne

Objawy kliniczne występujące przy gruczolakoraku trzustki psów i kotów są niespecyficzne.

W początkowej fazie choroby stwierdza się:

• utratę masy ciała (czasem przy zachowaniu normalnego apetytu),
• zmniejszenie lub brak apetytu,
• posmutnienie i osłabienie (1).

Następnie mogą pojawić się:

• mdłości,
• wymioty,
• bolesność jamy brzusznej,
• wodobrzusze,
• żółtaczka
• oraz – rzadko – objawy kliniczne cukrzycy, takie jak np. wzmożone pragnienie, wielomocz (2, 9, 13).

W przypadku gruczolakoraka trzustki u psów może rozwinąć się zapalenie podskórnej tkanki tłuszczowej i/lub zapalenie stawów, jako wynik zespołu paranowotworowego związanego ze zwiększonym wydzielaniem lipazy przez zmienioną nowotworowo trzustkę (3, 8).

U kotów w przebiegu gruczolakoraka trzustki obserwuje się charakterystyczne symetryczne wyłysienia w części twarzowej głowy, na brzuchu oraz po wewnętrznej stronie ud. Ten zespół paranowotworowy może pojawiać się również przy nowotworach złośliwych dróg żółciowych oraz przy grasiczaku (thymoma). W miejscach utraty włosa nie obserwuje się świądu, natomiast bezwłosa skóra jest zaczerwieniona i błyszcząca (2, 7, 9, 20, 28). Świąd może się pojawić w wyniku wtórnego nadkażenia drożdżakami, np. Malassezia spp. (16).

W okolicy palców i opuszek mogą pojawiać się strupy lub zanokcica ropna, które powodują bolesność podczas chodzenia. W obrazie histopatologicznym zmienionej skóry widoczne są zanik warstwy rogowaciejącej oraz miniaturyzacja cebulek włosowych (2, 20). Po chirurgicznym usunięciu gruczolakoraka trzustki włosy odrastają w ciągu 3 miesięcy. Mechanizm występowania tego zespołu paranowotworowego u kotów nie został do tej pory wyjaśniony.

Badania laboratoryjne krwi

W badaniu hematologicznym psów z gruczolakorakiem trzustki czasem obserwuje się leukocytozę z neutrofilią oraz umiarkowanego stopnia anemię. Natomiast u kotów parametry hematologiczne w przebiegu tej jednostki chorobowej zwykle pozostają w zakresie normy.

W badaniu biochemicznym krwi u psów najbardziej charakterystyczną cechą, wskazującą na tego typu nowotwór, jest wysoka aktywność lipazy trzustkowej, która może nawet 25-krotnie przekroczyć wartości referencyjne. Aktywność amylazy również jest podwyższona, ale zwykle nieznacznie (21). W przypadku gruczolakoraka trzustki kotów aktywność lipazy trzustkowej może być nieznacznie powyżej wartości referencyjnych, natomiast aktywność amylazy zwykle jest w granicach normy (13).

Jeżeli nowotwór trzustki uciska na przewód żółciowy, powodując zaburzenia w odpływie żółci, w badaniu biochemicznym krwi dodatkowo można stwierdzić bilirubinemię, a w moczu – bilirubinurię. Z kolei w sytuacji, gdy gruczolakorak trzustki jest przyczyną cukrzycy, w badaniu biochemicznym krwi stwierdza się wzrost stężenia glukozy, a w badaniu moczu – glukozurię (2).