Niesterydowe leki przeciwzapalne – nowe i stare substancje. Działanie i stosowanie u psów i kotów

Rozszerzenie naczyń krwionośnych i wzrost ich przepuszczalności zwiększa przepływ krwi do wskazanego miejsca i umożliwia napływ komórek do ogniska zapalnego, a przez to odpowiedź organizmu na toczące się zakażenie czy uszkodzenie i przygotowanie do gojenia się tkanki (2, 4). Proces ten objawia się przykładowo zaczerwienieniem i podwyższeniem ciepłoty tej okolicy. Obrzęk, który towarzyszy zapaleniu i jest kolejnym z objawów tego procesu, można wytłumaczyć przenikaniem białek osocza z naczyń krwionośnych do ogniska zapalenia w wyniku ich zwiększonej przepuszczalności (4).

W czasie trwania procesu zapalnego pojawia się też ból (kolejny objaw zapalenia), ponieważ zwiększa się wrażliwość nocyceptorów i neuronów nocyceptywnych na bodźce. Dzieje się tak ze względu na wysokie stężenie prostaglandyn. Do zmian w przewodzeniu bodźców nocyceptywnych dochodzi też w centralnym układzie nerwowym, a może wynikać to z aktywacji nadrdzeniowych szlaków cholinergicznych i układu endogennych peptydów opioidowych (1, 39). Za efekty przeciwzapalne i przeciwbólowe oprócz opisanego wyżej hamowania syntezy prostaglandyn odpowiadają również inne procesy, takie jak inhibicja ekspresji indukowanej izoformy syntezy tlenku azotu, hamowanie aktywacji NF-kappa B, substancji P oraz aktywacja układu lipoksyn (39).

Enzym cyklooksygenazy posiada kilka izoform − COX-1, COX-2, COX-3 oraz prawdopodobnie COX-4 (41).

COX-1 odpowiada za syntezę prostaglandyn, które biorą udział w licznych procesach biologicznych, między innymi mechanizmach ochronnych błony śluzowej przewodu pokarmowego i regulacji funkcji nerek, płytek krwi, a także innych.

COX-2 jest uwalniany przede wszystkim wskutek uszkodzenia tkanek; odpowiada za syntezę prostaglandyn, które są mediatorami procesów zapalnych i odpowiadają za czucie bólu i rozwój gorączki; ponadto COX-2 (niezależnie od reakcji zapalnej) bierze też udział w regulacji funkcji fizjologicznych (14, 20).

COX-3 ulega ekspresji w mózgu, rdzeniu kręgowym or...