Niesteroidowe leki przeciwzapalne stosowane u psów i kotów. Cz. I. Koksyby
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) są grupą leków często wykorzystywaną w codziennej praktyce weterynaryjnej. Służą znoszeniu bólu, gorączki oraz zwalczają stan zapalny towarzyszący różnym stanom chorobowym. Ze względu na obszerność tematu i różnorodność leków należących do tej grupy zostaną one omówione w kilku częściach. Pierwszy artykuł jest poświęcony najnowszej generacji NLPZ – koksybom.
Główny mechanizm działania NLPZ polega na hamowaniu aktywności cyklooksygenazy (COX) w komórkach różnych narządów. Cyklooksygenaza jest enzymem konwertującym kwas arachidonowy do prostanoidów: prostaglandyn, będących podstawowymi mediatorami zapalenia, a także tromboksanów. Do dziś odkryto trzy izoformy tego enzymu: COX-1, COX-2 oraz COX-3, przy czym poznany mechanizm działania NLPZ związany jest głównie z hamowaniem aktywności COX-1 i COX-2. Forma COX-1 uważana jest za konstytutywną, wpływającą na utrzymanie homeostazy organizmu.
Obecna jest w komórkach narządów, gdzie prostanoidy pełnią funkcje fizjologiczne, jak np. w komórkach błony śluzowej żołądka i jelit (działanie ochronne prostaglandyn), śródbłonku naczyń (działanie rozszerzające naczynia krwionośne i antyagregacyjne prostacykliny), płytkach krwi (działanie proagregacyjne tromboksanów). Z kolei COX-2 to przede wszystkim forma enzymu indukowana, której ekspresja nasilona jest w tkankach objętych procesem zapalnym czy nowotworowym. Jednakże w niektórych tkankach COX-2 pełni także funkcję enzymu konstytutywnego, np. w śródbłonku naczyń, w nerkach (1-3). Natomiast COX-3 to enzym obecny w ośrodkowym układzie nerwowym, biorący udział w powstawaniu odczucia bólu i gorączki, hamowany m.in. przez paracetamol (4).
Dla NLPZ, w zależności od wpływu na poszczególne izoenzymy COX, można zaproponować podział na trzy generacje (5-8):
nieselektywne inhibitory COX-1 i COX-2 – klasyczne NLPZ, z podgrupami:
podgrupa preferencyjnych inhibitorów COX-1 (np. kwas acetylosalicylowy, indometacyna),
podgrupa leków hamu...
Dostęp ograniczony.
Pełen dostęp do artykułu tylko dla zalogowanych użytkowników
zaloguj sięlub
zarejestruj się
Zapisz się do bezpłatnego newslettera!
Bądź na bieżąco z nowościami z branży weterynaryjnej.
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2845 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 23 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Mykotoksyny – ukryty wróg w hodowli bydła mlecznego
Toksyny T-2 i HT-2 Toksyny T-2 i HT-2 należą do grupy trichotecenów i są produkowane głównie przez grzyby z rodzaju Fusarium. Występują w zbożach, szczególnie w owsie, jęczmieniu i kiszonkach traw. Toksyny te, podobnie jak DON, na poziomie molekularnym działają na inhibicję syntezy białek, mogą również powodować uszkodzenia DNA i RNA. Wysokie poziomy trichotecenów mogą […]
Kulawizna u bydła mlecznego (choroba Mortellaro). Skuteczne zwalczanie zapalenia skóry palca dzięki naturalnemu rozwiązaniu
Biodevas Laboratoires opracowała PIETIX – rozwiązanie w 100% naturalne, mające na celu zwalczenie zapalenia skóry palca u bydła mlecznego.
Czynniki wpływające na kolonizację mikrobiomu i dojrzałość układu pokarmowego prosiąt oraz jego prawidłowe funkcjonowanie
We współczesnym chowie trzody chlewnej wczesne odsadzanie jest skutecznym sposobem na poprawę produktywności loch, ale może również powodować stres odsadzeniowy u prosiąt. Odsadzanie to jeden z najtrudniejszych okresów w życiu prosiąt, który powoduje u nich ogromny stres i towarzyszy mu uszkodzenie morfologii oraz przepuszczalności jelit, a także wpływa na skład mikrobiomu (50). Ponadto po odsadzeniu […]
Opieka stomatologiczna nad starszymi końmi
Pacjenci geriatryczni są grupą wymagającą szczególnej troski w wielu aspektach zdrowotnych. Opieka stomatologiczna w tej grupie jest także niezwykle istotnym elementem mającym wpływ na zdrowie. Stan uzębienia ma ogromny wpływ na dobrostan konia, ponieważ wiele schorzeń stomatologicznych, zwłaszcza u koni geriatrycznych, wiąże się z ogromnym bólem. W praktyce weterynaryjnej za pacjentów starszych uznaje się konie […]
Praktyka w terenie – jak zabezpieczyć się na wypadek stanów zagrożenia życia lub zdrowia zwierzęcia
Odesłanie do innego zakładu Pamiętaj, że chociaż właściciel zgłosi się do ciebie ze zwierzęciem w stanie zagrożenia życia lub zdrowia, może zdarzyć się sytuacja, kiedy będziesz musiał odesłać go do innego zakładu leczniczego. W szczególności gdy twój zakład nie dysponuje właściwym wyposażeniem, aparaturą czy sprzętem w zależności od posiadanej kategorii: gabinetu weterynaryjnego, przychodni weterynaryjnej, lecznicy […]
Wiek ma ogromne znaczenie podczas stawiania diagnozy
Lek. wet. Justyna Domagała tytuł inżyniera zootechniki uzyskała w 2016 r., a tytuł lekarza weterynarii – w 2019 r. na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Po studiach swoją wiedzę poszerzała podczas stażu w Szpitalu dla Koni Equivet, w którym później uzyskała zatrudnienie. W latach 2021-2024 swoją pracę skupiała na internistycznym leczeniu koni oraz pogłębianiu wiedzy na […]
Echa 32. Kongresu Bujatrycznego w Cancun
Profilaktyka Kongres był również okazją do zaprezentowania kilku przełomowych produktów immunologicznych, które mają szansę wprowadzić na nowe tory prewencję znanych od lat jednostek chorobowych, sprawiających wiele kłopotów z punktu widzenia odchowu cieląt czy rozrodu. Mowa tu konkretnie o trzech nowych szczepionkach mających zastosowanie w profilaktyce Mycoplasma bovis, Cryptosporidium parvum czy wirusowej biegunki bydła (BVD). Nie […]
Bądź na bieżąco z nowościami
z branży weterynaryjnej!
Już teraz zapisz się do bezpłatnego newslettera!
