Najczęściej diagnozowane dermatozy ektopasożytnicze psów
Kleszcze
Obecnie na świecie rozpoznano około 800 gatunków kleszczy, z czego około 20 w Polsce. W naszym kraju z punktu widzenia weterynaryjnego najważniejsze wydają się kleszcze twarde Ixodes ricnus (kleszcz pospolity), Ripicephalus sanguineus (kleszcz psi) oraz Dermacentor reticulatus (kleszcz łąkowy).
Wszystkie kleszcze żywią się krwią, zarówno osobniki dorosłe, larwy oraz nimfy. Samice R. sanguineus składają od 2000 do 4000 jaj, a cykl życiowy trwa ok. 2-3 miesięcy. Kleszcze z rodzaju Dermacentor przypominają te z rodzaju Riphicephalus, posiadają oczy i festony, w odróżnieniu od Ixodes ricinus.
Możliwe do obserwacji objawy kliniczne wynikają z zarażenia kleszczami lub też z rozwinięcia się choroby, której kleszcze są przenosicielami. Jednak objawy tzw. chorób odkleszczowych stanowią oddzielny temat i nie będą tutaj rozważane.
W przypadku zarażenia zwierzęcia pojedynczym pasożytem lub niewielką liczbą pasożytów objawy kliniczne mogą być w ogóle nie wyrażone. Właściciele zwierząt czasami nie zdają sobie sprawy z bytowania kleszczy na ciele zwierzęcia, póki osobnik po pobraniu krwi nie odpadnie i nie zostanie znaleziony przy posłaniu zwierzęcia lub innej części domostwa.
Częstym objawem jest rumień pozostający w miejscu wcześniejszego wbicia kleszcza, czasami z widocznym odczynem zapalnym oraz grudkowatą wyniosłością.
Najłatwiej zlokalizować takie miejsca u zwierząt słabo owłosionych, często kleszcze wybierają miejsca z bardziej skąpym owłosieniem, np. uszy, przestrzenie międzypalcowe, brzuch. Osobniki z rodzaju Ixodes charakteryzują się długim aparatem gębowym, który powoduje głębokie i bolesne rany u żywiciela. Często rozwija się w nich stan zapalny z wtórnymi zakażeniami bakteryjnymi, co może prowadzić do owrzodzeń skóry.
Po zlokalizowaniu wbitego w skórę kleszcza należy go ostrożnie usunąć, używając kleszczyków lub specjalnie do tego zaprojektowanych „łapek” i innych urządzeń. Skuteczne okazuje się okręcanie pasożyta wokół jego długiej osi, aż do usunięcia go ze skóry. Wbrew wcześniejszym dywagacjom, nie ma znaczenia czy ruch ten jest zgodny czy przeciwny do ruchu wskazówek zegara.
Usunięcie kleszcza w całości, bez pozostawiania części gębowej w skórze, zmniejsza znacząco ryzyko powikłań dermatologicznych. W przypadku bardzo licznych pasożytów najlepiej zastosować preparaty do zewnętrznego stosowania, np. w oprysku, zarejestrowane dla psów. W przypadku podejrzenia zarażenia chorobą odkleszczową należy wykonać odpowiednie badania krwi.
Przy zapobieganiu inwazji kleszczy stosowane są preparaty w oprysku, spot on lub tabletki doustne. Obecnie zarejestrowanymi substancjami czynnymi do stosowania u psów są: fipronil, afoksolaner, fluralaner, permetryna, flumetryna, bifentryna, pyriprol, amitraza.
dr n. wet. Agnieszka Cekiera
dr hab. Jarosław Popiel
lek. wet. Paulina Lis
Katedra Chorób Wewnętrznych z Kliniką Koni, Psów i Kotów
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2608 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Diagnostyka serologiczna Badania serologiczne są najwygodniejszym i najtańszym sposobem identyfikacji stad bezobjawowo zakażonych App. W badaniach tych rutynowo wykorzystuje się testy ELISA. W odniesieniu do App rozróżnia się 2 typy tych testów. Pierwszy (ze względu na cenę najczęściej wykorzystywany) bazuje na wytwarzanej przez wszystkie 15 serotypów toksynie Apx IV. Test ten nie pozwala na określenie […]
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Diagnostyka serologiczna Badania serologiczne są najwygodniejszym i najtańszym sposobem identyfikacji stad bezobjawowo zakażonych App. W badaniach tych rutynowo wykorzystuje się testy ELISA. W odniesieniu do App rozróżnia się 2 typy tych testów. Pierwszy (ze względu na cenę najczęściej wykorzystywany) bazuje na wytwarzanej przez wszystkie 15 serotypów toksynie Apx IV. Test ten nie pozwala na określenie […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Piśmiennictwo Czyżewska-Dors E.: Epidemiologia zakażeń układu oddechowego świń oraz przydatność profili serologicznych w ich diagnostyce i zwalczaniu. Rozprawa doktorska, Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy, Puławy 2015. Janeczko K.: Immunoprofilaktyka – możliwości pokonywania problemów związanych ze zmiennością drobnoustrojów. „Magazyn Weterynaryjny, Monografia – Choroby Świń”, czerwiec 2016, 24-30. Pomorska-Mól M., Kwit K., Stasiak E.: Możliwości […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Piśmiennictwo Loomans J.B.A., Stolk P.W.Th., van Weeren P.R., Vaarkamp H., Barneveld A.: A survey of the workload and clinical skills in current equine practices in The Netherlands. „Equine Veterinary Education”, 2007, 19: 162-168. Baker G.J., Easley J.: Equine dentistry. WB Saunders, 1999. Staszyk C., Wulff W., Jacob H.G., Gasse H.: The periodontal ligament of equine […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Czynniki powiązane z użyciem antybiotyku w terapii: Czy wybór antybiotyku opierał się na badaniach klinicznych i dodatkowych (diagnoza, antybiogram)? Sprawdź odpowiedź na pytanie 3. Farmakokinetyka/farmakodynamika wybranego antybiotyku? Koncentracja i czas działania antybiotyku w zakażonej tkance a efektywność w stosunku do czynnika bakteryjnego wywołującego chorobę (spektrum działania antybiotyku, wrażliwość z antybiogramu – odpowiedzi na pytanie 3.). […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]