Najczęściej diagnozowane dermatozy ektopasożytnicze psów

Inwazja pcheł

Ctenocephalides felis oraz Ctenocephalides canis to najczęściej występujące pchły u psów, z istotną przewagą tej pierwszej. Są pozbawione skrzydeł, żywią się krwią, która jest im niezbędna również do rozmnażania. Infestacja pchłami częściej obserwowana jest w miesiącach wiosenno-letnich, ale pchły przeżywają w ciepłych miejscach (np. piwnice) cały rok i mogą być problemem także w miesiącach zimowych, ponieważ rozwój może odbywać się w zakresie od 13 do 32°C. Należy odróżnić zarażenie pchłami od alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS), które, jak wskazuje nazwa, jest chorobą alergiczną.

Obecność pcheł u zwierząt nieuczulonych nie wywołuje szczególnych objawów klinicznych, jednakże jest bardzo uciążliwym problemem – szczególnie w większych skupiskach zwierząt. Zwykle zmiany ograniczają się do umiarkowanego świądu, podrażnienia skóry, łuszczenia naskórka oraz zapalenia skóry. Nasilenie objawów jest skorelowane z ilością pasożytów na skórze.

Cykl rozwojowy odbywa się w środowisku, jaja spadają z żywiciela i największe ich skupisko jest w miejscach jego bytowania. Larwy żywią się kałem dorosłych pcheł. Leczenie polega na eliminacji pcheł ze zwierzęcia oraz środowiska. Dorosłe osobniki stanowią jedynie około 10% populacji w środowisku, resztę stanowią jaja i larwy.

Oczyszczenie środowiska okazuje się najtrudniejszym zadaniem, ze względu na długą przeżywalność pośrednich form rozwojowych i jaj.

Dorosłe osobniki mogą obyć się bez pożywienia w oczekiwaniu na żywiciela do 8 tygodni. Należy podkreślić, że pchły mogą być przenosicielem tasiemca Diphylidium sp., jednak warto podkreślić, że do zarażenia może dojść tylko wówczas, gdy pies połknie zarażoną pchłę. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie danych z wywiadu, objawów klinicznych oraz wykazania obecności pcheł lub ich odchodów.

Najskuteczniejszymi metodami wykrywania zarażenia są test z wyczesywaniem oraz test bibułowy (wykrywanie kału pcheł na mokrej białej ligninie). W leczeniu najczęściej stosowanymi substancjami czynnymi są: imidakloprid, fipronil, S-metopren, piriproksyfen, selamektyna oraz ostatnio fluralaner i afoksolaner. Oczyszczenie środowiska to przede wszystkim odkurzanie, stosowanie środków zawierających chlor do odpowiednich powierzchni, np. z kafelkami, pranie i odkurzanie posłania zwierzęcia. Istotne jest, aby pozbywać się zawartości odkurzacza lub jego worka po odkurzaniu, aby zapobiec reinwazji.

Temperatura powyżej 35°C jest śmiertelna dla larw i poczwarek. Istnieją doniesienia, iż w przypadku dużych zgrupowań psów trzymanych w klatkach pomocne jest ustawianie klatek na wysokości minimum 33 cm od podłogi, ze względu na fakt, iż pchły skaczą w górę na maksymalną wysokość od 25 do 33 cm. Istotne jest, aby leczyć wszystkie zwierzęta pozostające w kontakcie, nawet mimo braku wyraźnych cech zarażenia u tych zwierząt. Ludzie mogą zostać pogryzieni przez pchły, jednak nie są to wyjątkowo częste sytuacje. Zwykle dochodzi do tego po dłuższej nieobecności żywicieli w środowisku, gdy pchły są „wygłodzone” i atakują każdego potencjalnego żywiciela.