Przypadki nagłe w okresie poporodowym u suk

Ostre zapalenie gruczołu sutkowego (łac. mastitis acuta)

Wbrew pozorom mastitis nie jest tak rzadkim zaburzeniem u suk i może obejmować 5,3% przypadków związanych z zaburzeniami rozrodu (34). Niekiedy dotyczy ciąży rzekomej (łac. lactatio falsa) (1, 3), wówczas częściej występuje w postaci przewlekłej (38). Mastitis może przebiegać zarówno w formie podklinicznej, jak również pod różnymi postaciami klinicznymi. W formie aseptycznej – galaktostaza (łac. galactostasis), albo w formie septycznej, jako: ostre zapalenie gruczołu sutkowego (łac. mastitis acuta), zgorzelinowe zapalenie gruczołu sutkowego (łac, mastitis gangrenosa) lub przewlekłe zapalenie gruczołu sutkowego (łac. mastitis chronica) (34). Duża rasa psów i wiek powyżej 36 miesięcy to dwa czynniki skorelowane z mastitis, ponadto wykazano, że większej zachorowalności sprzyja letnia pora roku (34).

Ostre zapalenie gruczołu sutkowego, jako rezultat zakażenia tkanki gruczołu bakteriami chorobotwórczymi, u suk pojawia się najczęściej po porodzie, czyli w okresie laktacji, tym niemniej może mieć miejsce w każdym jej stadium – nawet krótko przed porodem lub po odsadzeniu szczeniąt (17). Zapalenie dotyczy na ogół jednego pakietu gruczołowego (3), zwykle w pachwinowych zespołach listwy mlecznej (38). Schorzenie może zagrażać życiu suki i szczeniąt, dlatego każdy przypadek należy traktować jako stan nagły (17).

W związku z tym, wczesne i dokładne przeprowadzenie rozpoznania ma duże znaczenie dla skutecznej terapii. Drobnoustroje kolonizują parenchymę na ogół drogą wstępującą (galaktogenną) poprzez kanaliki strzykowe w brodawce sutkowej i przewody wyprowadzające (23, 34). Rzadziej natomiast dochodzi do infekcji drogą zstępującą (limfogenna, hematogenna). Zakażeniom bezpośrednio sprzyjają mikrourazy gruczołu sutkowego (podczas ssania przez szczenięta oraz lizania sutków przez suki ze schorzeniami przyzębia), zapalenie skóry samicy oraz szeroko pojęta niewłaściwa higiena otoczenia (17, 23, 34). Dominującymi...