Moczowody – wyzwanie diagnostyczne

W obrazowaniu układu wydalniczego, w tym moczowodów, najczęściej w pierwszej kolejności sięgamy po ultrasonografię (USG). Technika ta jest powszechnie dostępna i tania, co umożliwia przeprowadzenie przynajmniej wstępnej diagnostyki pacjenta z podejrzeniem choroby tego odcinka układu wydalniczego (1, 2).

Jak wspomniano wcześniej, zdrowy moczowód w badaniu USG najczęściej jest niewidoczny, natomiast jego poszerzenie pozwala go uwidocznić jako hipoechogenną, cylindryczną strukturę o równym przebiegu wzdłuż mięśni lędźwiowych, obok dużych naczyń w przestrzeni zaotrzewnowej. Poszerzenie moczowodu najczęściej ma związek z jego niedrożnością w odcinku dalszym od poszerzonego miejsca. Dlatego też, w przypadku stwierdzenia poszerzenia miedniczki nerkowej, lub też masywnego wodonercza, konieczne wydaje się dokładne prześledzenie obszaru przebiegu moczowodu, w celu potwierdzenia lub wykluczenia obecności przeszkód mechanicznych.

Do najczęstszych przyczyn, które powodują niedrożność moczowodu i poszerzenie całego układu wyprowadzającego mocz, jest obecność kamieni moczowych, złogów komórkowych, nowotworów, jak również stanów zapalnych. Zdarza się, że przyczyną poszerzenia jednego lub obydwu moczowodów są: zapalenie, nowotwory lub anomalie rozwojowe ujścia moczowodów do pęcherza moczowego, w tym ektopia moczowodu. Wszelkie złogi w świetle moczowodu w badaniu USG widoczne są jako hiperechogenne struktury, które, zależnie od zmineralizowania, mogą dawać dystalny cień akustyczny lub też nie. Niestety, badanie USG nie zawsze pozwala na dokładne prześledzenie zmian w moczowodach, chociażby ze względu na obecność gazu w przewodzie pokarmowym, który niejednokrotnie istotnie utrudnia obrazowanie.

W przypadkach, które trudno jednoznacznie ocenić w badaniu USG, stosuje się pomocniczo urografię wydzielniczą. Jest to badanie rentgenowskie jamy brzusznej, w którym pacjentowi podaje się dożylnie jodowy środek kontrastowy, który jest aktywnie wydzielany przez nerki. Wykonuje si...