Pod mikroskopem – czy warto wykonywać badania cytologiczne moczu?

Mocz powinien być dostarczony do laboratorium jak najszybciej od pobrania, bez względu na to, czy wykonywana będzie wyłącznie ocena ogólna, czy również cytologiczna. Najwrażliwsze na działanie moczu są wałeczki, które ulegają rozpadowi po 2 godzinach od pobrania moczu. W drugiej kolejności uszkodzeniom ulegają komórki, po 2-4 godzinach od pobrania. Pod wpływem składników moczu i starzenia się ulegają one zniekształceniu, a szczegóły morfologiczne zacierają się. Jeżeli niemożliwe jest dostarczenie moczu do badania cytologicznego w ciągu 2 godzin od pobrania, można do 6 godzin zakonserwować go przez schłodzenie w temp. 4°C (4), a na dłuższy czas przy pomocy kwasu bornego, formaliny lub alkoholu.

Jednak preparaty konserwowane nie będą się nadawały do barwienia barwnikami typu Romanowsky, które w praktykach weterynaryjnych są najczęściej używane (1, 6, 7). Z kolei obniżenie temperatury sprzyja wytrącaniu się w moczu kryształów (4). W przypadku zlecenia badania w laboratorium zewnętrznym konieczne jest wykonanie rozmazów na miejscu i przesłanie zabezpieczonych i utrwalonych preparatów do laboratorium. Preparaty wykonane z moczu przechowywanego dłużej niż 24 godziny nie nadają się do badania cytologicznego ze względu na znaczne uszkodzenie komórek.

W pierwszej kolejności należy przeprowadzić ocenę fizykalną. Następnie mocz należy odwirować (1000 obrotów na minutę przez 5 minut) i wykonać ocenę biochemiczną (makroskopowy odczyt z paska lub analizator moczu) oraz oznaczyć ciężar właściwy (refraktometr). Następnie zlewa się supernatant i ocenia pod mikroskopem osad. W przypadku stwierdzenia konieczności badania cytologicznego nakropić pipetą kroplę osadu na brzeg szkiełka podstawowego i wykonać rozmaz analogicznie do rozmazu krwi. W przypadku dużej liczby komórek procedura barwienia jest taka, jak przy innych preparatach cytologicznych. Jeżeli komórek jest mało, można zwiększyć ich przyleganie do szkiełka wcześniej rozmazanym na szkiełku osoczem krwi lub delikat...