Hemoliza – przyczyny i konsekwencje

Opaska uciskowa, tzw. staza, powinna być zaciśnięta tylko w momencie wkłuwania do żyły. Ucisk dłuższy niż 1 minuta, jak również oklepywanie żył oraz tzw. pompowanie łapy to czynności niedopuszczalne, przyczyniające się do zafałszowania wyników krwi, również poprzez mechaniczne uszkodzenie erytrocytów (1).

Wybór odpowiedniej igły może odegrać istotną rolę w zapobieganiu pękania erytrocytów podczas pobierania krwi. Użycie igieł o zbyt małej średnicy powoduje mechaniczne uszkodzenie erytrocytów przez ocieranie się o siebie komórek oraz o ścianki wewnętrzne igły. Kompromisem jest używanie igieł o największej możliwej średnicy dla danego pacjenta, zachowując przy tym zasady ostrożności, aby nie dopuścić do uszkodzenia żyły. Nie powinno się używać igieł mniejszych niż 0,6 mm (23G). Podobnie igły złej jakości mogą być przyczyną uszkodzenia mechanicznego błon erytrocytów. Nierówna powierzchnia wewnętrzna może skutkować pękaniem komórek podczas przepływu laminarnego. Częstym błędem popełnianym podczas pobierania krwi jest gwałtowne odciąganie tłoka strzykawki, co wywołuje podciśnienie. Jest to częsty powód hemolizy in vitro.

Zgodnie z wytycznymi Komisji Standaryzacji Kolegium Medycyny Laboratoryjnej w Polsce dopuszcza się pobierania krwi bezpośrednio z wenflonu. Należy przy tym pamiętać, że pierwsza porcja krwi powinna być odrzucona (5).

Po pobraniu krwi probówkę należy kilkukrotnie delikatnie wymieszać, obracając o 180 stopni. Gwałtowne mieszanie może przyczynić się do powstania hemolizy. Wprowadzenie systemu próżniowego rozwiązuje problem dokładnego wymieszania krwi z antykoagulantem, ale również eliminuje ryzyko powstania podciśnienia lub nadciśnienia podczas pobierania.

Czynnikiem powodującym często hemolizę jest przelewanie krwi ze strzykawki do probówki przez igłę.

Probówki z krwią powinny być transportowane w pozycji pionowej. Uzasadnia to fakt, że nadmierny kontakt krwi ze ściankami probówki wzmaga hemolizę in vitro, jak również adsorpcję niektór...