Cytometria przepływowa – jak można wykorzystać jej zalety w diagnostyce laboratoryjnej? Cz. 2

Praktyczne zastosowanie immunofenotypizacji

Podstawowym wskazaniem do immunofenotypizacji jest różnicowanie nowotworów limfoidalnych z określeniem linii T lub B oraz różnicowanie limfoidalnych i mieloidalnych białaczek szpikowych. Cytometria przepływowa, poprzez analizę składu komórkowego badanej próbki, umożliwia określenie rozkładu poszczególnych populacji i ich wzajemnych proporcji oraz wykazanie obecności dominującej i/lub nieprawidłowej linii komórkowej. Z uwagi na analizę dużej liczby komórek w jednym czasie przewyższa ona wyraźnie metody mikroskopowe. Wymienione aspekty wraz z pomiarem wielkości komórek, który również jest elementem analizy cytometrycznej, stanowią nieocenioną pomoc w rozpoznawaniu chłoniaków. Według danych literaturowych prawdopodobieństwo występowania chłoniaka jest wyższe w przypadku wykazania przewagi populacji komórek średnich do dużych oraz wysokiego odsetka komórek o tym samym fenotypie (4, 7). Immunofenotypizacja pozwala również na ocenę stopnia dojrzałości komórek czy też występowania aberracji (odchyleń od standardowej ekspresji antygenów), prezentując swoisty wzór antygenowy danej populacji. Przykładowo cząsteczka CD79α, czyli fragment białka związanego z kompleksem receptora komórki B, występuje na wszystkich stadiach rozwojowych limfocytów B, natomiast cząsteczka CD21 jest obecna wyłącznie na komórkach dojrzałych. Ten aspekt wraz z analizą innych parametrów (CD34, MHC II) może być wykorzystany do określenia, z jakich komórek wywodzi się nowotwór (dojrzałych lub niedojrzałych), m.in. w diagnostyce ostrej białaczki limfoblastycznej, gdy nie obserwuje się ekspresji CD21 ani MHC II (6). Dodatkowo chłoniaki z komórek B wykazują na ogół wyższą ekspresję CD21 w porównaniu do nienowotworowych limfocytów B, co także stanowi pomoc w odróżnieniu komórek prawidłowych od nowotworowych (7). Wykrycie patologicznego wzoru antygenowego (aberracji) metodą cytometrii przepływowej pozwala na postawienie silnego podejrzenia nowotworowego cha...