Badanie płynów z jam ciała w codziennej praktyce małych zwierząt

Nadmierne gromadzenie się płynów w jamach ciała jest częstym problemem, z którym spotykają się lekarze weterynarii w codziennej praktyce. W specjalistycznych ośrodkach płyny są rutynowo badane. Gorzej wygląda sytuacja w mniejszych gabinetach. Autorzy artykułu przedstawią proste zasady, dzięki którym każdy lekarz weterynarii małych zwierząt będzie mógł wykonać podstawowe badanie płynu z jamy brzusznej i klatki piersiowej.

Tematem artykułu jest ocena patologicznie gromadzącego się w jamie otrzewnej lub opłucnej przesięku, zmodyfikowanego przesięku lub wysięku. Należy jednak pamiętać, że fizjologicznie w jamach ciała obecna jest pewna ilość płynu, pochodzącego z otaczających tkanek i naczyń, która nie przekracza 1 ml/kg m.c. Jego zadaniem jest nawilżanie narządów wewnętrznych i przeciwdziałanie tarciom (1). U zdrowych zwierząt przez błonę otrzewną przechodzi w ciągu doby ok. 80 ml płynu na kilogram masy ciała (8). Płyn ten jest następnie absorbowany z jamy otrzewnej przez naczynia limfatyczne leżące pod błoną podstawną komórek mezotelium. Ten występujący fizjologicznie płyn jest bezbarwny lub bladożółty, o ciężarze właściwym poniżej 1,016 i stężeniu białka ok. 20 g/l. Zawiera 2-2,5 G/l leukocytów, z czego 50% stanowią makrofagi, a pozostałe komórki to eozynofile, mastocyty i neutrofile (4).

O wodobrzuszu/wodopiersiu mówimy, gdy ilość gromadzącego się płynu przekracza objętości fizjologiczne.

Ważne pojęcia, o których należy pamiętać, to: abdominocenteza – nakłucie jamy brzusznej, torakocenteza – nakłucie klatki piersiowej oraz perikardiocenteza – nakłucie worka osierdziowego.

Technika pobierania płynu

Do diagnostycznego pobrania płynu z jamy brzusznej i jamy opłucnej wystarczy igła lub kateter dożylny. Średnica igły powinna być dość duża (18-20 G). Miejsce wkłucia najlepiej wybrać pod kontrolą ultrasonografu. Pacjent może być ułożony na lewym boku lub pozostać w pozycji stojącej. W przypadku braku USG jamę brzuszną nakłuwamy u leżącego zwierzęcia 2-...