Diagnostyka radiograficzna w stomatologii

Osteoskleroza polega na zwiększeniu masy kostnej widocznej na radiogramie w postaci zwiększonego wysycenia cieniowego. Zmiany mogą być miejscowe lub dotyczyć całego kośćca, obejmować wyłącznie istotę gąbczastą lub również blaszkę zbitą. Miejscowe ogniska osteosklerotyczne zdarzają się w zapaleniu zagęszczającym tkanek przyzębia przyszczytowego (ryc. 11, s. 18), jako odmiany anatomiczne w postaci wysepek kości zbitej. W stawie skroniowo-żuchwowym sklerotyzacja jest jednym z wczesnych objawów zmian zwyrodnieniowych (8, 15, 22). Odczyn okostnowy, nazywany też reakcją okostnej, jest dowodem podjęcia przez organizm procesów naprawczych. Staje się wyraźnie widoczny na radiogramie, gdy tworzona nowa tkanka kostna ulegnie mineralizacji, czyli po 7-10 dniach od pojawienia się szkodliwego, drażniącego czynnika. Odczyny okostnowe pojawiają się w stanach zapalnych, nowotworach (ryc. 12, s. 20) i zmianach pourazowych, w bezpośrednim sąsiedztwie ognisk chorobowych. Zwapnienia i skostnienia dają obraz zacienienia – bądź w obrębie zmiany patologicznej kości (ryc. 13, s. 20), bądź też w tkankach miękkich (mięśnie, skóra). W części twarzowej czaszki zwapnienia pojawiają się m.in. w bardziej zaawansowanych postaciach dysplazji kostniwnej okołowierzchołkowej, nowotworach (włókniakozębiak szkliwiakowy, wapniejący torbielowaty guz zębopochodny, włókniak kostniejący) (8, 15, 21, 22).

W interpretacji stomatologicznych zdjęć rentgenowskich oceniane są struktury twarde – zęby i tkanka kostna – a w mniejszym stopniu – cienie tkanek miękkich. Do rozpoznania charakteru zmiany istotne jest określenie cech zmiany, takich jak: lokalizacja, kształt, odgraniczenie od otoczenia, struktura wewnętrzna, wielkość i wpływ na narządy sąsiednie (8-10, 15, 18, 21, 22,).

Zmiany w szczęce lub żuchwie mogą wpływać na obraz zębów, kości i tkanek miękkich (8, 25). Resorpcja zębów widoczna jest w wielu przypadkach (3, 10, 18, 22, 23). Może prowadzić do niej rozrost nowotworowy, np. szkliwiak, ale resor...