Badanie cytologiczne psów i kotów w codziennej praktyce dermatologicznej. Cz. II – Przydatność cytodiagnostyki w przypadkach alergicznych chorób skóry

Malassezia u psów z atopią

Głównymi „partnerami” bakterii we wtórnych infekcjach skóry u psów z AZS są drożdżaki z rodzaju Malassezia. Stwierdza się je w około 33% przypadków (1). Ich obecność u pacjenta z atopią można podejrzewać, kiedy występuje nadmierne rogowacenie, hiperpigmenacja i zliszajowacenie w przestrzeniach międzypalcowych, w okolicy pach i pachwin czy dobrzusznej powierzchni szyi (ryc. 3). Dość charakterystyczna jest też obecność świądu, słabo reagującego na leki sterydowe. W przypadku psów z AZS może dochodzić zarówno do nadmiernego namnażania drożdżaków na powierzchni skóry zwierzęcia, jak i do wystąpienia reakcji nadwrażliwości w stosunku do antygenów drożdżakowych.

Obraz cytologiczny zmian skórnych w atopii

W sytuacjach kiedy u atopika występuje wtórne powikłanie bakteryjne (co ma miejsce w około 65% przypadków), w obrazie cytologicznym należy spodziewać się elementów charakterystycznych dla rozpoznawanego klinicznie ropnego zapalenia skóry. Generalnie, powierzchownemu ropnemu zapaleniu skóry mikroskopowo towarzyszy różnego stopnia septyczne zapalenie neutrofilowe. W zapaleniu tym obserwuje się obecność bakterii, a ilość granulocytów obojętnochłonnych to 80-90% populacji widocznych komórek (ryc. 4).

Aby cytologicznie potwierdzić ten typ zapalenia, należy zwrócić szczególną uwagę na dwa elementy: lokalizację bakterii (ryc. 4a) względem komórek zapalnych i wygląd samych neutrofilów. Obecność zdegenerowanych neutrofilów, wraz ze zlokalizowanymi w ich świetle sfagocytowanymi bakteriami, przemawia za toczącą się infekcją, a więc septycznym zapaleniem neutrofilowym (1, 6). Degeneracja jąder komórkowych, które stają się wówczas obrzękłe i przybierają jasnoróżową barwę (ryc. 4), wynika w tym przypadku z działalności toksyn bakteryjnych. Czasem stwierdzenie wewnątrzkomórkowej obecności bakterii nie jest konieczne do zdiagnozowania infekcji. Są to sytuacje, kiedy np. preparat cytologiczny został sporządzony z nieuszkodzonych krost lub spod...