Wścieklizna psów – epidemiologia, patogeneza, rozpoznawanie, zapobieganie oraz zagrożenie dla zdrowia publicznego

Zapobieganie chorobie i kontrolowanie jej

Ludzie oraz wszystkie zwierzęta gospodarskie, towarzyszące i dzikie są wrażliwe na zakażenie wirusem wścieklizny. Choroba jest jednostką nieuleczalną i gdy się rozwinie, zawsze kończy się śmiercią zakażonego osobnika, dlatego najskuteczniejszym sposobem walki ze wścieklizną jest odpowiednia profilaktyka. Obecnie nie ma możliwości pełnego zwalczenia choroby z uwagi na to, że jej głównym rezerwuarem są dzikie zwierzęta. Regularne szczepienia psów i kotów przeciwko chorobie minimalizują istotnie liczbę jej przypadków u ludzi. Wakcynacja jest najskuteczniejszą formą zapobiegania chorobie i może być ona prowadzona u ludzi w formie szczepień przed- i poekspozycyjnych, zaś u zwierząt towarzyszących w formie profilaktycznych szczepień przedekspozycyjnych (20). Na rynku produktów weterynaryjnych dostępnych jest wiele preparatów przeciwko wściekliźnie dedykowanych psom i kotom.

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem psy podlegają obowiązkowi corocznego szczepienia przeciwko wściekliźnie. Zaleca się szczepienia ochronne kotów, zwłaszcza wychodzących, choć nie są one obowiązkowe. W tym miejscu warto podkreślić, że szczepienia przeciwko wściekliźnie są skuteczne, bezpieczne i tanie. Pierwszą szczepionkę przeciwko chorobie opracowali Louis Pasteur i Emilie Roux w 1885 r. Od tego czasu zaszczepiono miliony ludzi i zwierząt na całym świecie. Szczepionki ewoluowały i zmieniała się technologia ich produkcji, ale w dalszym ciągu pozostają najskuteczniejszą metodą profilaktyki.

Ryc. 2. Ślinotok jest jednym z typowych objawów wścieklizny; ryc. archiwum autora

Szczegóły szczepienia psów w kierunku wścieklizny reguluje Ustawa o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt z dnia 11 marca 2004 r. (25). W art. 56 umieszczone zostały następujące zapisy:

Psy powyżej 3. miesiąca życia na obszarze całego kraju oraz lisy wolno żyjące na obszarach określonych przez ministra właściwego do spraw rolnictwa podle...