Wścieklizna psów – epidemiologia, patogeneza, rozpoznawanie, zapobieganie oraz zagrożenie dla zdrowia publicznego

Faza prodromalna

Faza prodromalna następuje po okresie inkubacji i trwa z reguły 2-3 dni. W jej przebiegu obserwuje się zmiany zachowania. Agresywne psy stają się łagodne i towarzyskie, z kolei zwierzęta spokojne i nieśmiałe mogą wykazywać zwiększoną agresję (16). Z innych objawów klinicznych notuje się: nieznaczny wzrost ciepłoty wewnętrznej, rozszerzenie źrenicy, wypadnięcie trzeciej powieki, a niekiedy także wzmożone ślinienie. U części zwierząt faza prodromalna przechodzi bezpośrednio w stadium porażeń.

W przypadku ludzi w tym stadium choroby notuje się: osłabienie, utratę apetytu, niepokój, gorączkę, bóle głowy, nudności, wymioty, kaszel, biegunki, niekiedy przeczulicę oraz świąd w okolicy rany po pokąsaniu. Omawiana faza choroby trwa u ludzi z reguły 2-10 dni (9).

Faza podniecenia (agresji)

W tym stadium choroby u zakażonych zwierząt pojawiają się najbardziej typowe objawy wścieklizny, które są związane z uszkodzeniem przodomózgowia i obejmują: nadmierne podniecenie, lęk, przeczulicę, ślinotok i wokalizację. Chore zwierzęta wykazują wzmożoną agresję (atakują otoczenie) oraz spaczony apetyt (zjadają ciała obce, które mogą prowadzić do niedrożności przewodu pokarmowego). Niekiedy dochodzi do rozwoju niezborności ruchowej, mogą pojawiać się także objawy przedsionkowe i drgawki typu grand mal. Nadpobudliwość ruchowa może prowadzić do wyczerpania organizmu. Zwierzęta przebywające w zamknięciu mogą rzucać się na klatkę, próbując gryźć i drapać jej ściany. Zmiana głosu jest efektem porażenia krtani, natomiast wzmożone ślinienie konsekwencją porażenia mięśni gardła. U kotów częściej notuje się występowanie tego stadium choroby aniżeli u psów (28). U zwierząt gospodarskich w tym stadium obserwuje się najczęściej nadpobudliwość, wzmożoną agresję oraz ślinotok (23). Z kolei u ludzi dominują: nadpobudliwość, halucynacje, ślinotok, hydrofobia i aerofobia (2).

Faza porażenia

Stadium porażenia rozwija się u zwierząt, u których faza podniecenia trwa kr...