Leki stosowane w zwalczaniu inwazji kleszczy i pcheł – przegląd wybranych substancji czynnych

Propoksur

Należy do grupy insektycydów będących pochodną kwasu karbominowego. Mechanizm działania toksycznego polega na hamowaniu aktywności acetylocholinoesterazy (AChE) we krwi i tkankach. Powodują bezpośrednią inhibicję acetylocholinoesterazy poprzez jej karbamylację. Karbamylowany enzym jest bardzo nietrwały i szybko ulega rozpadowi. Z tego względu insektycydy karbaminianowe zalicza się do odwracalnych inhibitorów cholinoesteraz o stosunkowo krótkim czasie bezpośredniego działania toksycznego (8). Prowadzi to do akumulacji acetylocholiny w obrębie zakończeń włókien nerwowych pasożytów, a w efekcie do ich porażenia i śmierci.

Objawy przy zatruciu propoksurem pojawiają się szybko i są wyraźne, jednak równie szybko przemijają. Charakteryzują się nagłym wystąpieniem niewydolności oddechowej i napadu drgawek. Inne objawy zatrucia u zwierząt to: ślinotok, wymioty, biegunka, zwolnienie akcji serca, niezborność ruchowa, zwężenie źrenic, spadek temperatury ciała, duszność (8).

Propoksur znalazł zastosowanie głównie w obrożach. Działanie rozpoczyna się w ciągu doby od jej założenia i chroni przed infestacją przez okres ok. 7 miesięcy.

Imidakloprid

Chemicznie nitroguanidyna chlornikotynilu jest to organiczny związek heterocykliczny. Jego budowę tworzą pierścień pirydynowy i imidazolinowy połączone mostkiem metylenowym, co upodabnia go strukturalnie do nikotyny (9). Imidakloprid blokuje szlak nikotynergiczny, prowadząc do gromadzenia się acetylocholiny w złączach nerwowo-mięśniowych insektów, skutkując nadpobudliwością układu nerwowego, a w konsekwencji powodując paraliż i śmierć (2). W preparatach weterynaryjnych substancja czynna występuje w formie spot-on. Według informacji producenta działanie przeciwko infestacji pcheł i kleszczy utrzymuje się przez okres 4 tygodni. Ryzyko wystąpienia absorpcji poprzez skórę do układu jest minimalne lub w ogóle nie występuje.

Imidakloprid to substancja lipofilna pozostająca w warstwie tłuszczowej skóry. Po poda...