Płyn w jamie opłucnowej u psów i kotów. Diagnostyka i ocena
Szczegółowe badanie RTG
W badaniu RTG możemy stwierdzić pogrubienie opłucnej, a także obecność płynu lub odmę opłucnową, które zazwyczaj występują obustronnie. Badanie przeprowadzamy w pozycji grzbietowo-brzusznej, profilowej prawej oraz lewej. Radiologiczne badanie klatki piersiowej jest jak bardziej czułe USG w przypadku niewielkiej ilości płynu w jamie opłucnej. Na zdjęciu RTG w pozycji brzuszno-grzbietowej niewielkie ilości płynu zwykle wypełniają kąt żebrowo-przeponowy.
Inne oznaki obecności płynu w opłucnej to: odsunięcie granicy płuc od ścian klatki piersiowej, zaokrąglenie i pogrubienie brzegów płuca, a także wyraźniejsze zaznaczenie szczelin międzypłatowych. Płyn często przesłania granice serca i przepony. Miąższ płuc może wykazywać nieprawidłową gęstość wskutek niepełnego rozprężenia, co może prowadzić do zapadania się płatów płuc. Jednostronne występowanie płynu lub obecność ograniczonych przestrzeni wypełnionych płynem sugerują powstanie zrostów opłucnej. Ostatecznej oceny płuc i oskrzeli powinno się dokonywać po usunięciu płynu z opłucnej, gdyż jego obecność może maskować istniejące zmiany w narządach i strukturach klatki piersiowej.
Oceniając zdjęcie RTG, należy pamiętać, że płyn pochłania promieniowanie rentgenowskie i jest mniej przenikliwy niż powietrze, ale w większym stopniu przenikliwy niż kości, dlatego powstający obraz ma barwę od czarnej lub ciemnych struktur powietrznych, przez szare zabarwienie płynu, do białego – kości.
Niezależnie od rodzaju płynu gromadzącego się w jamie opłucnej dochodzi do jej zacienienia, a badanie radiologiczne nie pozwala na ich różnicowanie. Płyn w jamie opłucnej podlega zasadom grawitacji, gromadząc się w dolnej części klatki piersiowej, dając w badaniu klinicznym techniką opukową tzw. stłumienie horyzontalne, a w badaniu rentgenowskim stwierdzony jest homogenny cień (jednolite zacienienie).
W badaniu rentgenowskim klatki piersiowej wykonuje się najczęściej kilka projekcji:
- zdjęcie w projekcji bocznej (prawo- lub lewoboczne) na pacjencie leżącym;
- zdjecie w projekcji bocznej (prawo- lub lewoboczne) na pacjencie stojącym;
- zdjęcie w projekcji grzbietowo-brzusznej (dorsoventral – DV) lub brzuszno-grzbietowej (ventrodorsal – VD) (4, 6).
Do oceny niewielkiej ilości płynu w klatce piersiowej zastosowanie ma technika badania rentgenowskiego w pozycji na zwierzęciu stojącym z użyciem poziomej wiązki promieniowania, z wykonaniem zdjęcia bocznego (prawo- lub lewobocznego). Dodatkowo wykonując ponowne zdjęcie, ale u siedzącego zwierzęcia, można uwidocznić przemieszczenie horyzontalne wolnego płynu w jamie opłucnej.
Płyn w jamie opłucnej przemieszcza się, dlatego w projekcjach bocznych obraz może wyraźnie różnić się od zdjęć wykonanych na pacjencie stojącym i jest to następstwem przemieszczenia się płynu i zatarcia obrazu struktur klatki piersiowej.
Gromadząca się i zwiększająca ilość wolnego płynu w jamie opłucnej prowadzi do odsunięcia dolnej krawędzi płuc od ściany klatki piersiowej. Dodatkowo płyn wciska się w przestrzenie międzypłatowe, separując płaty płuc i uwidaczniając wyraźnie ich krawędzie, co w połączeniu z przejaśnieniem uciśniętych, ale powietrznych płatów daje obraz przez porównanie przypominający muszlę.
Znaczna ilość płynu gromadzącego się w jamie opłucnej gromadzi się także w górnej części klatki piersiowej, spychając płuca dobrzusznie, oddzielając je od brzusznej krawędzi kręgów. Podobnie gromadzący się płyn wypełnia i odsuwa płuca od przepony, stwarzając wrażenie jej pozornego zgrubienia.
Przemieszczenia płuc wskutek obecności płynu prowadzą do przemieszczenia dogrzbietowego tchawicy. Płyn zaciera obraz struktur śródpiersia, dlatego cień serca częściowo lub całkowicie zanika.
Na załączonych zdjęciach w projekcjach VD i DV płyn u badanego psa jest widoczny pomiędzy ścianą klatki piersiowej a płucami, niewidoczne stają się kąty pomiędzy żebrami a przeponą, dodatkowo uwidacznia się też płyn w przestrzeniach międzypłatowych, gdzie może być widoczny szerszy cień bliżej ściany klatki piersiowej, ulegając zwężaniu w kierunku śródpiersia. Nietypowe rozmieszczenie płynu w obrazie rentgenowskim klatki piersiowej nasuwa podejrzenie zmiany patologicznej ograniczonej (np. ropień, cysta, krwiak, skręt płuca lub zachłyst).
Płyn zazwyczaj równomiernie gromadzi się w obu jamach opłucnej, ale jego ilość może być różna, co w obrazie rentgenowskim różnicujemy stopniem intensywności zaciemnienia obrazu. U pacjentów stabilnych najpierw wykonuje się badanie radiologiczne, a w przypadku zwierzęcia wyczerpanego, z silną dusznością, u którego podejrzewamy gromadzenie się płynu, należy niezwłocznie nakłuć klatkę piersiową w celu odbarczenia i ustabilizowania jego stanu przed badaniem radiologicznym (4, 6, 7).
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2608 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Ogólnopolski Dzień Koni
Koń od setek lat zajmował stałe miejsce w polskim krajobrazie, w polskim życiu, i w polskiej symbolice narodowej. Stanowił również symbol bogactwa, bowiem nie każdego było na niego stać. Zwierzęta te przez długi czas były popularnymi zwierzętami pociągowymi, pełniły też funkcje transportowe czy pracowały w gospodarstwach. Rozwój techniki zmienił jednak nieco rolę koni, we współczesnym […]
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Sposoby szerzenia się choroby Pleuropneumonia szerzy się drogą aerogenną od świni do świni, trzoda chlewna jest bowiem głównym rezerwuarem zarazka. Inne gatunki zwierząt, takie jak bydło czy owce, mogą być przypadkowymi nosicielami App, jednak nie odgrywają istotnej roli w szerzeniu się tego drobnoustroju. Jest prawdopodobne, że pewną rolę w epizootiologii omawianej jednostki chorobowej odgrywać mogą […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Zapobieganie Profilaktyka pleuropneumonii musi być wielokierunkowa. Biorąc pod uwagę fakt, że wystąpienie choroby w stadach wrażliwych na zakażenie wiąże się zazwyczaj z wprowadzeniem do chlewni pozornie zdrowych nosicieli App, zasadniczym elementem w ochronie takich stad jest serologiczna kontrola wszystkich świń wprowadzanych do chlewni. W przypadku wprowadzania do stada App serododatniego zwierząt wolnych od App celowe […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Sondy (ryc. 3) umożliwiają dokładne oczyszczanie szpar międzyzębowych oraz fizjologicznie lub niefizjologicznie występujących nieregularności zębów. Tarniki stanowią kluczowe narzędzie pracy lekarzy weterynarii, którzy w swojej ofercie mają zabieg odontoplastyki. Jeszcze do niedawna zastosowanie znajdowały jedynie tarniki ręczne, w obecnych czasach, ze względu na dużą dostępność i przystępną cenę, coraz częściej stosowane są tarniki mechaniczne (ryc. […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Czynniki powiązane z użyciem antybiotyku w terapii: Czy wybór antybiotyku opierał się na badaniach klinicznych i dodatkowych (diagnoza, antybiogram)? Sprawdź odpowiedź na pytanie 3. Farmakokinetyka/farmakodynamika wybranego antybiotyku? Koncentracja i czas działania antybiotyku w zakażonej tkance a efektywność w stosunku do czynnika bakteryjnego wywołującego chorobę (spektrum działania antybiotyku, wrażliwość z antybiogramu – odpowiedzi na pytanie 3.). […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]