Antykoncepcja u małych zwierząt Cz. IV – metody niechirurgiczne u samic

Antykoncepcja czasowa

Ta forma antykoncepcji jest przeznaczona do wykorzystania u samic, które w danym czasie nie są przewidziane do rozrodu, niemniej jednak właściciele nie wykluczają tego w przyszłości, a chcą aktualnie zablokować możliwości reprodukcyjne i wykluczyć kłopotliwe objawy towarzyszące rui (ryc. 1). Inną przesłanką może być niechęć pewnych właścicieli do chirurgicznej sterylizacji z powodów natury etycznej lub ze względu na możliwe niekorzystne skutki uboczne gonadektomii (16).

Analogi GnRH

Analogi GnRH, będące agonistami gonadoliberyny (o takim samym działaniu biologicznym), są wykorzystywane do leczenia różnych zaburzeń płodności, a także regulacji czynności rozrodczych. Ich doraźne działanie stymuluje przysadkę do wydzielania gonadotropin, które z kolei sterują czynnością gonad. Jednak przedłużona podaż agonistów GnRH skutkuje zmniejszeniem wrażliwości przysadki na gonadoliberynę, co zakłóca normalne funkcjonowanie tego szlaku neurohormonalnego, prowadząc w konsekwencji do wstrzymania czynności jajników, a w szczególności folikulogenezy. Mechanizm działania jest taki sam, jak u samców, co przedstawiono wcześniej w artykule Antykoncepcja u małych zwierząt. Cz. II – metody niechirurgiczne u samców (WWP 10/2017).

Także przeznaczone do tych celów formy preparatów w postaci podskórnych implantów, pomimo ich zaadresowania do jednej płci, wykazują swoje działanie także u tej drugiej. Dla suk opracowano komercyjny preparat Gonazon zawierający jako agonistę GnRH azagly-nafarelinę w ilości 18,5 mg z zaleceniem podskórnej aplikacji implantu w okolicy pępka (ryc. 2). Wykazał się on skutecznością antykoncepcyjną u suk (zablokowanie czynności jajników na około 11 miesięcy), a także u kotek, u których powstrzymał c...