Zaburzenia rozrodu u klaczy dotkniętych problemem otyłości

Wpływ otyłości na rozród

Klacze należą do samic poliestralnych sezonowo, u których wyciszenie aktywności jajnikowej przypada na okres krótkiego dnia świetlnego, przypadający w naszej strefie klimatycznej na miesiące późnojesienne i wczesnozimowe (1, 13). Wraz z wydłużaniem się dnia świetlnego i zmniejszaniem ilości melatoniny produkowanej przez szyszynkę wznawia się cykliczna aktywność jajników. U klaczy będących w bardzo dobrej kondycji stwierdza się skrócenie fizjologicznego okresu bezowulacyjnego i całoroczną lub prawie całoroczną aktywność jajników, co wskazuje na większy wpływ kondycji klaczy na aktywność jajników niż hamujące oddziaływanie fotoperiodu (15).

Przyczyn wydłużonej cyklicznej aktywności jajników upatruje się w podniesionym stężeniu leptyny i insuliny u klaczy otyłych (2, 8). Stwierdzono, że u owiec insulina wpływa na aktywność płciową poprzez modulację wydzielania GnRH (3). Także u klaczy potwierdzono związek pomiędzy sezonowością rozrodczą a stężeniem insuliny zależnym od diety (15).

U klaczy otyłych występuje większe prawdopodobieństwo rozwoju krwotocznych nieowulujących pęcherzyków (ang. hemorrhagic anovulatory follicle, HAF) (ryc. 4), zamiast prawidłowo owulujących pęcherzyków (22). Niemniej jednak inne badania nie potwierdziły jednoznacznie związku pomiędzy karmieniem klaczy dietą wysokoenergetyczną a zwiększeniem odsetka nieowulujących oocytów (9). Autorzy upatrują różnic w wynikach m.in. w zróżnicowanym materiale badawczym, tzn. doświadczenie Fonseca i in. (9) prowadzono na kucach rasy szetland w wieku 3-9 lat, natomiast w badaniach, które przeprowadzili Vicky i in. (23), użyto klaczy ras szlachetnych w wieku 8-21 lat.

Celem tych ostatnich badań było stwierdzenie, czy HAF występuje u klaczy otyłych, natomiast Fonseca i in. (9) określili odsetek klaczy, u których występował HAF w zależności od diety. Pojawianie się pęcherzyków nieowulujących zmniejsza płodność klaczy, ponieważ upośledza proces owulacji i dostępność gotowych...