Praktyczne aspekty profilaktyki oraz zwalczania IBR

Zakaźne zapalenie nosa i tchawicy bydła jest jedną z poważniejszych chorób ekonomicznych XXI wieku. Jest to choroba wirusowa, wywoływana przez herpeswirusa BHV-1, wirus należy do rodziny Herpesviridae, podrodziny Alphaherpesvirinae. Występuje w trzech podtypach: 1, 2a, 2b – najmniej zjadliwy (1). Wirus ten powoduje najczęściej: immunosupresje organizmu, choroby układu oddechowego – BRD, zamieranie zarodków, poronienia, problemy z zacieleniami, zapalenie wymienia, biegunki, owrzodzenia narządów rodnych, zapalenie spojówki, bolesność, spadek produkcji mleka i przyrostów (2, 3).

Zakażenie wirusem następuje przede wszystkim na drodze aerogennej lub płciowej, wszelkimi wydzielinami, które mogą zawierać wirusa, jak np. łzy, ślina, wydzieliny z nozdrzy, pochwy i przez nasienie. Rozprzestrzenia się bardzo szybko, a objawy kliniczne mogą przebiegać ostro, szczególnie podczas pierwszego kontaktu zwierząt z wirusem. Krowa po kontakcie z wirusem zostaje zakażona do końca życia. Choroba przebiega subklinicznie, w związku z czym trudniej jest zaobserwować objawy, za to siewstwo jest na podwyższonym poziomie, a liczba ronień na tym etapie nie zmienia się (1).

Po pierwszym zakażeniu dochodzi początkowo do namnożenia się wirusa w komórkach nabłonka błony śluzowej dróg oddechowych lub płciowych. Następnie dochodzi do rozprzestrzenienia się wirusa po organizmie drogą nerwową, hematogenną i przez ciągłość tkanek. W organizmie pojawia się wiremia, a narządami docelowymi stają się macica, embrion, płód, łożysko, układ nerwowy, gruczoł mlekowy (2). Trzeba pamiętać, że choroba przebiega ze znaczną immunosupresją i pojawia się wiele chorób wtórnych, przynoszących główne straty ekonomiczne. Przeżywalność wirusa w środowisku zależy od temperatury otoczenia, pH, wilgotności, rodzaju podłoża, dostępu promieni UV. W budynkach gospodarskich wirus przeżywa od 5 do 14 dni, a na ubraniach i sprzęcie weterynaryjno-zootechnicznym przeżywa ok. 48 h. Jest bardzo wrażliwy na rutynowo stosow...