Płyn ustny w rozpoznawaniu chorób świń

Płyn ustny – co to jest?

Płyn, obecny w jamie ustnej, składa się ze śliny i przesięku błony śluzowej jamy ustnej. Ślina wydzielana jest przez gruczoły ślinowe (ślinianki), natomiast przesięk przedostaje się przez śluzówkę z naczyń włosowatych do ust. Zarówno przesącz, jak i ślina mogą zawierać drobnoustroje chorobotwórcze, podobnie jak krew czy tkanki zainfekowanych zwierząt. Przeciwciała (immunoglobuliny IgM, IgA i IgG) są produkowane w gruczołach ślinowych i lokalnej tkance limfoidalnej, jednak głównym ich źródłem w jamie ustnej jest przesącz błon śluzowych. Poza oczywistymi składnikami płynu ustnego ten, pobierany jako próbka zbiorcza od świń, zawierać może specyficzne dla gatunku zanieczyszczenia, w postaci dodatku np.: paszy, kału, ściółki, moczu, wody czy kurzu.

Płyn ustny w medycynie ludzkiej

Już na początku XX wieku ówcześni badacze wykazali, że płyn ustny pobrany od pacjenta ze zdiagnozowaną gorączką maltańską (bruceloza) zdolny jest do czułej i specyficznej aglutynacji z Brucella melitensis. Dopiero później w płynie ustnym wykryto obecność przeciwciał (IgA, IgM, IgG) pochodzenia ogólnego, jak i miejscowego. Pozwoliło to na zastosowanie go jako materiału diagnostycznego. Ostatecznie rozwój diagnostyki płynów ustnych w medycynie ludzkiej ugruntowany został oraz upowszechnił się w momencie izolacji wirusa HIV od pacjenta chorego na AIDS. Obecnie ślina używana jest lub określa się jej możliwość zastosowania w medycynie m.in. do wykrywania toksyn, leków, narkotyków, hormonów, alkoholu, bakterii, wirusów, grup krwi, niektórych markerów nowotworowych, a także tych związanych chociażby z zawałem serca, badaniami nad cukrzycą czy chorobami o podłożu autoimmunologicznym czy też genetycznym.

Płyn ustny w medycynie weterynaryjnej

Spektrum badawcze w weterynarii, z wykorzystaniem płynu ustnego jako matrycy, w porównaniu z medycyną ludzką jest zdecydowanie mniejsze. W medycynie weterynaryjnej poza zastosowaniem ww. materiału u świń zainteresowanie p...