Patologie jajników u bydła mlecznego

Anestrus typu I

W przebiegu anestrus typu I falowy wzrost pęcherzyków jajnikowych przebiega prawidłowo, nie dochodzi natomiast do selekcji oraz wzrostu pęcherzyka dominującego. Stan ten wiąże się ze zbyt słabymi wyrzutami hormonu luteinizującego (LH), niezbędnymi do końcowego wzrostu i różnicowania pęcherzyków jajnikowych. Ograniczenie wyrzutów LH może wynikać ze znacznego niedożywienia krowy lub dużych deficytów energii (9). Diagnostyka opiera się na dwukrotnym badaniu ultrasonograficznym jajników per rectum wykonanym w odstępie tygodnia. Dwukrotne uzyskanie obrazu „nieaktywnych” jajników potwierdza anestrus typu I. W obu badaniach na jajnikach obserwuje się obecność pęcherzyków o średnicy < 9 mm przy jednoczesnym braku ciałka żółtego (10). Szacuje się, że anestrus typu I występuje u < 10% populacji krów mlecznych (11).

Terapia hormonalna anestrus typu I jest zazwyczaj nieskuteczna ze względu na patogenezę anestrus typu I, w której główną rolę odgrywa ograniczenie wyrzutów LH związane ze znacznymi niedoborami energetycznymi. Podstawą leczenia jest poprawa warunków żywieniowych, w szczególności wzrost podaży energii w dawce pokarmowej. Dopiero kilkutygodniowe postępowanie żywieniowe, ukierunkowane na wyrównanie negatywnego bilansu energetycznego (NEB), pozwala na przywrócenie cyklicznej aktywności jajników oraz prawidłowy przebieg selekcji i wzrostu pęcherzyka dominującego (11). Często jednak, szczególnie w końcowym etapie leczenia anestrus typu I, może dochodzić do zaburzenia funkcji jajników innego typu i rozwoju anestrus typu II i III.

Anestrus typu II

W przypadku anestrus typu II falowy wzrost pęcherzyków jajnikowych oraz selekcja pęcherzyka dominującego przebiegają prawidłowo. Nie dochodzi natomiast do owulacji pęcherzyka dominującego, który ulega atrezji (8). Po 2-3 dniach pojawia się kolejna fala wzrostu pęcherzyków, również niezakończona owulacją. Do momentu prawidłowej owulacji można zaobserwować od jednej do dziewięciu zaburzonych f...