Ograniczenie stosowania antybiotyków w produkcji zwierzęcej – wyzwanie dla lekarzy weterynarii i producentów świń

Racjonalne stosowanie antybiotyków

Najogólniej rzecz ujmując, polega na takim wykorzystywaniu antybiotyku, które stwarza możliwość aplikacji 100-proc. dawki leku wszystkim leczonym zwierzętom. Jednocześnie podanie chemioterapeutyku powinno doprowadzić do jak najszybszego wyleczenia chorych zwierząt. Ważne jest jednak, by tkanki leczonych osobników, w momencie ich uboju, nie zawierały pozostałości antybiotyku. Racjonalne stosowanie antybiotyków musi także uwzględniać: jak najmniejsze ryzyko powstawania lekooporności, dobrostan zwierząt (stosowanie antybiotyków o przedłużonym działaniu, jak najmniej bolesnych) oraz możliwie najniższy koszt leczenia.

Inne zasady i wskazania racjonalnego wykorzystywania antybiotyków to: trafny wybór antybiotyku – oparty o wyniki badania antybiogramu wykonanego na podstawie właściwie pobranego i przekazanego do badań materiału biologicznego oraz aplikacja antybiotyku we wczesnej fazie choroby. Istotne jest też monitorowanie efektywności działania stosowanego chemioterapeutyku.

Konieczne jest zwracanie uwagi na farmakokinetykę i farmakodynamikę wybranego do zastosowania antybiotyku, to jest na: szybkość osiągania optymalnego stężenia antybiotyku w surowicy krwi i w tkankach oraz jego stężenie w miejscu procesu chorobowego, metabolizm, kumulację oraz drogi wydalania. Niezbędne jest zdawanie sobie sprawy z możliwości występowania różnic między wynikami badań in vitro a działaniem antybiotyku in vivo. Zdarza się bowiem, że antybiotykooporność wykazana in vitro nie pokrywa się z efektem in vivo nadal efektywnej antybiotykoterapii.

Nieodzowne jest branie pod uwagę właściwości poszczególnych grup antybiotyków. Między innymi odróżnianie antybiotyków, których działanie jest zależne od dawki – antybiotyki dawkozależne (aminoglikozydy, fluorochinolony, metronidazol) od tych, których działanie jest zależne od czasu, przez jaki stężenie antybiotyku w surowicy lub w tkankach przekracza MIC (najniższą koncentrację hamującą) – antybiot...