Mannheimia haemolytica – od niewinnego komensala do śmiertelnego patogenu

W efekcie dochodzi do rozwoju włóknikowego zapalenia płuc, jak i opłucnej (ryc. 2)

Zmiany w płucach pojawiają się obustronnie, najczęściej w częściach dobrzusznych płatów dogłowowych. Zmieniona tkanka jest zwykle twarda, z charakterystyczną konsolidacją struktur. Często można zauważyć charakterystyczny żółtawy obrzęk przegród międzypłacikowych, któremu towarzyszy obfity wysięk włóknikowy (7). Wysięk włóknikowy może być również widoczny w międzyzrazikowych naczyniach limfatycznych. Płaty płuc mają zwykle marmurkowaty wygląd, od różowego do czerwonoszarego koloru (w stanach ostrych początkowo pojawia się czerwona hepatyzacja płuc, w przypadkach przewlekłych przechodzi ona w hepatyzację szarą). Ciemnoróżowe ogniska są zwykle otoczone dobrze widoczną jaśniejszą, ostro odgraniczoną linią demarkacyjną zawierającą nagromadzenie komórek zapalnych (ryc. 3). Wysięk włóknikowy jest obecny również wewnątrz oskrzeli. W zaawansowanych stadiach mannheimiozy zmiany te mogą być widoczne w płacie środkowym i w płatach doogonowych. W bardziej zaawansowanych przypadkach widoczne jest również włóknikowe zapalenie opłucnej.

Profilaktyka mannheimiozy

W przeszłości zapobieganie mannheimiozie bydła opierało się prawie wyłącznie na systemowej antybiotykoterapii. Profilaktyczne podawanie długo działających antybiotyków u cieląt przed stresującymi wydarzeniami stało się powszechną praktyką. Aktualnie, dzięki rosnącej świadomości zarówno lekarze weterynarii, jak i hodowcy wycofują się z powszechnego stosowania antybiotyków, które podczas ostatnich lat znacząco przyczyniło się do pojawienia się wielu antybiotykoopornych szczepów M. haemolytica (8).

Równolegle prowadzone są badania nad alternatywnymi, nie antybiotykowymi rozwiązaniami problemu mannheimiozy bydła.

Od lat 80. ubiegłego wieku wprowadzone zostały do szerokiego użytku szczepionki inaktywowane oparte o całe komórki bakteryjne. Niestety szybko okazało się, że ich skuteczności jest niejasna. Takie preparaty oczywiści...