Konsekwencje zdrowotne niewłaściwego stosowania preparatów mlekozastępczych u cieląt

Źródła białka stosowane jako zamienniki mleka w preparatach mlekozastępczych dzielą się na dwa rodzaje: mleczne i niemleczne. Najlepszym źródłem białka jest odtłuszczone mleko w proszku lub serwatka, która może dodatkowo stanowić jedyne jego źródło w preparacie. Cechuje się ona wysoką strawnością i zawartością lizozymu oraz aminokwasów egzogennych takich jak: laktoferyna czy laktoperoksydaza (14).

Wykazano jednak, że preparaty zawierające wyłącznie białko serwatkowe powodują wolniejszy pasaż treści przez układ pokarmowy i wolniejsze opróżnianie trawieńca (15). Zbyt długi czas pasażu treści przez układ pokarmowy może natomiast wywoływać u cieląt wzdęcia. Białka mleka są doskonałym zamiennikiem mleka pełnego, ponieważ mają zbilansowane składniki aminokwasowe, niski poziom czynników antyżywieniowych oraz wysoką strawność (13). Ich składowe charakteryzują się działaniem immunomodulującym oraz antybakteryjnym. Do niedawna uważano, że powstawanie skrzepu kazeinowego w trawieńcu po spożyciu mleka pełnego jest wyznacznikiem prawidłowego trawienia białek (4, 16).

Jednak najnowsze badania pokazują, że preparaty mlekozastępcze powodujące powstanie mniejszego skrzepu mogą dawać równie zadowalające przyrosty cieląt po zastosowaniu w nich odpowiednich białek mleka (16). Natomiast stosowanie dużych ilości białek roślinnych, takich jak: białko soi, ziarna pszenicy czy nasiona roślin strączkowych, w preparatach mlekozastępczych nie daje satysfakcjonujących rezultatów (7). Wykazano, że żywienie preparatami zawierającymi duże stężenia białka roślinnego w okresie przedodsadzeniowym wpływa negatywnie na motorykę i funkcjonowanie układu pokarmowego cieląt (7).

Nawet w preparatach mlekozastępczych przeznaczonych dla starszych cieląt białko zwierzęce nie powinno zostać zastąpione wyłącznie białkiem innego pochodzenia. Stosując produkty pochodzenia roślinnego jako składniki mieszanek dla cieląt, należy pamiętać, że włókno i skrobia nie są trawione przez młode cielęta (17). ...