Zmiany prawa na rynku weterynaryjnym – co przyniósł rok 2022?

Zmiany prawa krajowego

Rok 2022 obfitował w nowe regulacje prawne dotyczące sektora weterynaryjnego. Wprowadzone zmiany dotknęły swoim zakresem zasadniczo wszystkie podmioty na rynku – od posiadaczy zwierząt i hodowców, poprzez lekarzy weterynarii, importerów leków, hurtowników, kończąc na producentach weterynaryjnych produktów leczniczych.

Zdecydowana większość zmian wynikała z konieczności dostosowania polskich przepisów do ram regulacyjnych przewidzianych w przepisach europejskich, tak aby usunąć z systemu prawnego sprzeczne przepisy ustaw oraz doprecyzować europejskie akty prawne do polskich realiów rynkowych i administracyjnych.

Poniżej, wraz z krótkim opisem, przedstawione zostały wybrane zmiany polskiego prawa weterynaryjnego w 2022 r.

Ustawa z dnia 23 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej oraz niektórych innych ustaw

W związku z wejściem w życie rozporządzenia w sprawie kontroli urzędowych (Rozporządzenie 2017/625) konieczne stało się wprowadzenie zmian w przepisach regulujących zadania Inspekcji Weterynaryjnej.

Zakres zmian wprowadzonych nowelizacją był stosunkowo szeroki. Dotyczył między innymi określenia zadań i kompetencji organów w odniesieniu do ochrony zdrowia zwierząt oraz bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego, a także żywności znajdującej się w rolniczym handlu detalicznym, wskazania zasad dotyczących ponoszenia opłat za kontrole urzędowe i inne urzędowe czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną, umożliwienia dokonywania uboju w gospodarstwie w ramach produkcji mięsa na użytek własny bydła w wieku do 12. miesiąca życia i temu podobnych.

Ustawa przewiduje również wprowadzenie zmian związanych ze stworzeniem i wdrożeniem systemów elektronicznych. Zgodnie z uzasadnieniem ustawodawcy systemy te mają zostać uzupełnione o moduł w postaci elektronicznej książki leczenia zwierząt.

Co istotne, nowelizacja doprowadziła również do uchylenia dwóch ustaw, tj. ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej oraz ustawy o kontroli weterynaryjnej w handlu.

Ustawa z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt

Ustawa o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt przewiduje dostosowanie polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej, w szczególności do obowiązków wynikających z Rozporządzenia 2016/429. Celem nowej ustawy było zapewnienie spójnego systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt, niemniej zakres wprowadzanych zmian był na tyle istotny i obszerny, że postanowiono uchylić w całości uprzednio obowiązującą ustawę o identyfikacji i rejestracji zwierząt, zastępując ją nowym aktem prawnym.

Ustawa o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt przewiduje m.in.:

§ integrację baz komputerowych z nowymi systemami (w tym z systemem TRACES),
§ zasady zgłaszania zakładów drobiu, w tym zakres zbieranych informacji dotyczących systemu utrzymywania drobiu (ekologiczny, wolnowybiegowy, ściółkowy, klatkowy). Informacje te mają być wykorzystane do dalszych prac nad poprawą warunków utrzymywania tych zwierząt. Można przewidywać, że część tych informacji zostanie wykorzystana w związku z możliwymi pracami dotyczącymi zakazu chowu klatkowego – zapowiadanej na poziomie europejskim inicjatywy,
§ rozszerzenie obowiązku informowania o stosowanym systemie utrzymywania zwierząt w siedzibie stada na posiadaczy bydła, owiec, kóz i świń,
§ reguły dotyczące gromadzenia danych koniowatych,
§ sposoby identyfikacji zwierząt, a także zastępowania środków identyfikacji,
§ rezygnację z paszportów dla bydła,
§ wprowadzenie od 2026 r. obowiązku zgłoszeń zdarzeń dotyczących zwierząt wyłącznie w postaci elektronicznej.

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw

Ustawa wprowadza zmiany w szeregu aktów prawnych, wśród których wymieniono również Prawo farmaceutyczne. Zgodnie z brzmieniem nowelizacji przewiduje się, że Prawo farmaceutyczne służyć ma stosowaniu Rozporządzenia 2019/6. Na marginesie należy podkreślić, że określenie to może dziwić ze względu na wcześniejsze sugestie organów nadzoru nad rynkiem farmaceutycznym dotyczące możliwości wprowadzenia tzw. ustawy „okołorozporządzeniowej” dotyczącej Rozporządzenia 2019/6. Niemniej, zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy, wprowadzona zmiana jawi się wyłącznie jako rozwiązanie tymczasowe.

Celem ww. ustawy było wprowadzenie rozwiązań, które stworzyłyby Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Głównemu Inspektorowi Farmaceutycznemu oraz Głównemu Lekarzowi Weterynarii podstawy prawne do pobierania opłat za dokonanie czynności związanych ze stosowaniem Rozporządzenia 2019/6.