Tandem lekarz weterynarii – behawiorysta – wybór czy konieczność?
Zalecając konsultację behawioralną, należy poinformować o jej powodach i oczekiwanych rezultatach, podkreślając wagę zaangażowania opiekuna oraz ścisłej współpracy z lekarzem i behawiorystą według ustalonego planu. Jeśli lekarz na stałe współpracuje z konkretnymi behawiorystami, warto zasugerować kontakt z osobą, która ma doświadczenie w diagnozowaniu pacjentów z danym zaburzeniem lub potrafi przeprowadzić wymagane szkolenie. Należy pamiętać, aby zapytać właściciela o zgodę na bezpośredni kontakt z behawiorystą w celu przedyskutowania przypadku i dostosowania optymalnego postępowania.
Warto pamiętać, że obserwacja zwierzęcia i właścicieli w ich środowisku zamieszkania oraz w przypadku psów podczas spacerów (zwłaszcza gdy to one sprawiają trudności) przynosi znacznie więcej informacji niż sam wywiad przeprowadzony w gabinecie. Opiekun może nie być świadomy pewnych zachowań własnych i zwierzęcia lub nie potrafić ich odpowiednio nazwać. Behawioralna wizyta domowa i płynące z niej obserwacje specjalisty mogą okazać się dodatkowym źródłem informacji o stanie pacjenta i o czynnikach, które na niego wpływają, wyzwalając niepożądane zachowania. Dodatkowo w przypadku zwierząt reagujących w gabinecie agresją, których badanie jest utrudnione lub niemożliwe, a właściciel nie potrafi odpowiednio zabezpieczyć zwierzęcia (przytrzymać, założyć kaganiec), lepsze rezultaty przynosi szkolenie rozpoczęte w domu „na sucho”, a dopiero potem przeniesione do trudniejszych warunków (poza domem, w rozproszeniu, w gabinecie).
W ramach informacji zwrotnej dobrze jest uzyskać od behawiorysty raport z przeprowadzonej konsultacji.
Powinien zawierać:
- informacje o wizycie (termin, okoliczności – wizyta domowa/wizyta w plenerze/spotkanie szkoleniowe),
- pełne dane z wywiadu (mogą się bowiem różnić od tych, które uzyskano w gabinecie lekarskim),
- informacje o obserwowanych zaburzeniach zachowania oraz prawdopodobnych przyczynach,
- sugestie w odniesieniu do ewentualnej terapii behawioralnej,
a także
- zalecenia przekazane właścicielom.
Raport powinien być sporządzony w formie trwałej (na piśmie) i zarchiwizowany. W przypadku szkolenia lub treningu informacje o obserwowanych postępach powinny być przekazywane na bieżąco do wiadomości lekarza. Posiadając kompletną wiedzę na temat historii medycznej pacjenta, a także wynik diagnozy behawioralnej, lekarz może wybrać w razie konieczności odpowiedni lek, obiektywnie ocenić progres terapii oraz przyjąć i przedstawić opiekunom realistyczne oczekiwania (prognozę).
Czy leci z nami lekarz?
Niektórzy behawioryści każdą konsultację zaczynają od pytania o aktualny status zdrowotny zwierzęcia. Jednak z doświadczenia autorek wynika, że najczęstszą przyczyną skierowania zwierzęcia przez behawiorystę do lekarza jest przekonanie, że wymaga ono wykonania dodatkowych badań lub wprowadzenia farmakoterapii. Niekiedy można spotkać się wręcz z oczekiwaniem zastosowania konkretnych substancji czynnych, w określonych dawkach i długości terapii. Oczywiste jest, że to lekarz odpowiada za wprowadzone leczenie farmakologiczne i jego skutki oraz odpowiednie poinformowanie właściciela o sposobie prowadzenia terapii, warunkach jej zakończenia, wymaganych badaniach kontrolnych i postępowaniu na wypadek wystąpienia objawów niepożądanych.
Jednak w zależności od rodzaju i poziomu wyszkolenia behawiorysta może dysponować podstawową wiedzą w zakresie suplementacji i farmakoterapii zaburzeń zachowania. Jest to kolejny czynnik, który przemawia za nawiązaniem współpracy z osobą, której kompetencje można zweryfikować. Obecnie na rynku dostępnych jest wiele krótkotrwałych szkoleń (kilkugodzinnych, jednodniowych, weekendowych), w tym w formie online, które kończą się uzyskaniem tzw. „dyplomu behawiorysty”, niekoniecznie idąc w parze z jakością uzyskanej wiedzy lub weryfikacją jej poziomu. W związku z tym warto rozeznać okoliczny rynek, skorzystać z rekomendacji innych lekarzy, aby wybrać do współpracy osobę, której rady będą dla nas przydatne i wartościowe. Jeśli lekarz nie ma pewności co do kwalifikacji kierującego behawiorysty, a sam nie czuje się kompetentny w zakresie psychofarmakologii, zaleca się, aby skierował pacjenta do lekarza zajmującego się tą dziedziną lub zasięgnął jego opinii.
Prośby o diagnostykę zwierzęcia nie pozostawiają większych wątpliwości – artykuł nie ma na celu przedstawienia postępowania diagnostycznego, gdyż jest to dla klinicystów oczywiste. W przypadkach skierowania pacjenta do lekarza w celu uzyskania farmakoterapii zaburzeń zachowania można spotkać się z prośbą behawiorysty o ocenę lekarską zasadności stosowania leków lub przeciwnie – z argumentami, że bez tego dalsza terapia behawioralna nie będzie możliwa. Zdarza się, że lekarz pierwszy raz przyjmuje danego pacjenta, a właściciele po uzyskaniu takiej instrukcji od behawiorysty nalegają na zastosowanie konkretnego leku.
Oprócz weryfikacji dotychczasowych wyników badań pacjenta i jego badania, sugerujemy, aby każdorazowo poprosić o raport z konsultacji behawioralnej i samodzielnie ocenić, czy wykazane problemy stanowią wskazania do zastosowania leków – a jeśli tak, to z jakiej grupy. Obecnie szybko i łatwo można również uzyskać pomocną opinię innego lekarza weterynarii zajmującego się medycyną behawioralną. Opiekunowi należy zaś wyjaśnić, przez kogo i na jakich zasadach podejmowana jest decyzja o farmakoterapii i jakie niesie ze sobą konsekwencje dla zwierzęcia i opiekunów.
Decydując się na stałą współpracę z behawiorystą, oprócz weryfikacji jego wiedzy w zakresie zazębiającym się z przyczynami medycznymi i farmakoterapią, warto dowiedzieć się również, jakie metody szkoleniowe stosuje. Obecnie rekomendowane jest prowadzenie szkolenia zwierząt opartego na tzw. wzmocnieniu pozytywnym, bez stosowania metod awersyjnych, oraz korzystanie z możliwości dialogu ze zwierzęciem podczas treningu i w życiu codziennym (1, 11).
Zdaniem autorek optymalnym rozwiązaniem dla relacji lekarz weterynarii – behawiorysta ukierunkowanej na dobro pacjenta byłoby spotkanie i rozmowa na temat stosowanych metod szkoleniowych, sposobów prowadzenia konsultacji behawioralnej, oczekiwanych form kontaktu i przekazywania informacji. Dzięki temu obie strony zyskują klarowny obraz oczekiwań współpracującego specjalisty, wyeliminowane zostają wątpliwości w zakresie kompetencji. Wszystko to można osiągnąć, wykorzystując podstawowe umiejętności budowania relacji: słuchania, wyjaśniania, okazywania empatii, dzielenia się przemyśleniami, wspólnego rozważania problematycznych kwestii. Kluczem do sukcesu i akceptacji przez właściciela zwierzęcia wszystkich zaproponowanych metod terapeutycznych jest przedstawienie zrozumiałych wyjaśnień przed przejściem do fazy planowania leczenia oraz ustalenia kolejnych etapów.
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2608 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Ogólnopolski Dzień Koni
Koń od setek lat zajmował stałe miejsce w polskim krajobrazie, w polskim życiu, i w polskiej symbolice narodowej. Stanowił również symbol bogactwa, bowiem nie każdego było na niego stać. Zwierzęta te przez długi czas były popularnymi zwierzętami pociągowymi, pełniły też funkcje transportowe czy pracowały w gospodarstwach. Rozwój techniki zmienił jednak nieco rolę koni, we współczesnym […]
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Sposoby szerzenia się choroby Pleuropneumonia szerzy się drogą aerogenną od świni do świni, trzoda chlewna jest bowiem głównym rezerwuarem zarazka. Inne gatunki zwierząt, takie jak bydło czy owce, mogą być przypadkowymi nosicielami App, jednak nie odgrywają istotnej roli w szerzeniu się tego drobnoustroju. Jest prawdopodobne, że pewną rolę w epizootiologii omawianej jednostki chorobowej odgrywać mogą […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Zapobieganie Profilaktyka pleuropneumonii musi być wielokierunkowa. Biorąc pod uwagę fakt, że wystąpienie choroby w stadach wrażliwych na zakażenie wiąże się zazwyczaj z wprowadzeniem do chlewni pozornie zdrowych nosicieli App, zasadniczym elementem w ochronie takich stad jest serologiczna kontrola wszystkich świń wprowadzanych do chlewni. W przypadku wprowadzania do stada App serododatniego zwierząt wolnych od App celowe […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Sondy (ryc. 3) umożliwiają dokładne oczyszczanie szpar międzyzębowych oraz fizjologicznie lub niefizjologicznie występujących nieregularności zębów. Tarniki stanowią kluczowe narzędzie pracy lekarzy weterynarii, którzy w swojej ofercie mają zabieg odontoplastyki. Jeszcze do niedawna zastosowanie znajdowały jedynie tarniki ręczne, w obecnych czasach, ze względu na dużą dostępność i przystępną cenę, coraz częściej stosowane są tarniki mechaniczne (ryc. […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Czynniki powiązane z użyciem antybiotyku w terapii: Czy wybór antybiotyku opierał się na badaniach klinicznych i dodatkowych (diagnoza, antybiogram)? Sprawdź odpowiedź na pytanie 3. Farmakokinetyka/farmakodynamika wybranego antybiotyku? Koncentracja i czas działania antybiotyku w zakażonej tkance a efektywność w stosunku do czynnika bakteryjnego wywołującego chorobę (spektrum działania antybiotyku, wrażliwość z antybiogramu – odpowiedzi na pytanie 3.). […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]