Choroby zoonotyczne – czy podniesienie świadomości pomoże nam uniknąć kolejnej pandemii?

Podobnie zaczęto dostrzegać wpływ globalizacji na zmiany struktury handlu i związanego z nim nieograniczonego przewożenia towarów, w tym żywności pochodzenia zwierzęcego, a nawet żywych zwierząt pomiędzy krajami i kontynentami. Do tego należy dodać coraz większe możliwości swobodnego przemieszczania się ludzi na dalekie odległości, co sprzyja przenoszeniu chorób. Nie bez znaczenia pozostają rosnące różnice ekonomiczne pomiędzy krajami bogatymi i biednymi, konflikty zbrojne i kataklizmy.

Znanych jest około 200 zoonoz.

Co roku pojawiają się nowe choroby, a 3 na 5 z nich pochodzi ze świata dzikich zwierząt.

Z pozoru trudno jest znaleźć związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zachorowaniami ludzi w krajach wysokorozwiniętych na np. COVID-19 a niszczeniem środowiska naturalnego mającego miejsce na innym kontynencie. Tymczasem te zjawiska są ze sobą ściśle powiązane. Niepohamowana żądza człowieka, jako dominującego gatunku, do podporządkowania sobie środowiska naturalnego, bogactw ukrytych we wnętrzu ziemi doprowadza do trwałych zmian ekosystemów, jak np. zmniejszanie się powierzchni lasów Amazonii przeznaczanych na pola uprawne lub pastwiska dla zwierząt.

To samo dotyczy lasów Afryki zamieszkiwanych przez coraz mniejszą populację goryli w Parku Narodowym Virunga w Demokratycznej Republice Konga czy lasów Borneo przeznaczanych na plantacje palm, z których wytwarza się olej spożywczy. Zamieszkujące swoje dotychczasowe siedziby zwierzęta są rugowane do miejsc, w których muszą starać się żyć lub zostają skazane na bliższy kontakt z człowiekiem. Towarzyszący zmianom stres osłabia ich organizmy na tyle, że stają się bardziej podatne na działanie czynników patogennych. Te z kolei mogą być przenoszone na człowieka, wywołując choroby odzwierzęce – zoonozy.

Same przykłady ostatnich lat dobitnie pokazują, że jako ludzkość jesteśmy skazani na ciągłą walkę ze znanymi i nowymi chorobami wywołanymi przez różne patogeny pochodzące ze świata zwierząt. Przykładem niech będą wirusy: HIV, SARS, MERS, Ebola, wirusy grypy ptaków i grypy świń czy wirus SARS-CoV-2.