👨⚕Okiem eksperta miesiąca #wterenie – dr n. wet. Sebastian Smulski
dr n. wet. Sebastian Smulski – jego doświadczenie zawodowe (naukowe, jak i praktyczne) skupia się na zapobieganiu zapaleniom gruczołu mlekowego u bydła mlecznego. Jego zainteresowania zawodowe dotyczą wszystkich aspektów związanych z mastitis zaczynając od profilaktyki, skutecznego leczenia, a kończąc na diagnostyce patogenów gruczołu mlekowego. Obecnie pracuje na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Współpracuje z weterynaryjnym laboratorium diagnostycznym Vetlab. Prowadzi również praktykę weterynaryjną w zakresie profilaktyki i leczenia mastitis. Jest autorem kilkudziesięciu artykułów naukowych w prasie krajowej i zagranicznej. W wolnym czasie interesuje się elektroniką opartą na mikroprocesorach oraz mechaniką precyzyjną.
Kluczowym podejściem w leczeniu mastitis, niezależnie od stanów podklinicznych czy klinicznych, jest szybkie wyłapywanie zapaleń i ich skuteczne leczenie. Nieustannie jestem proszony o pomoc w doborze leczenia dla przypadków chronicznych. Musimy uświadomić sobie, że zgodnie z doniesieniami naukowymi oraz doświadczeniami własnymi leczenie przypadków chronicznych (> 5-15 dni stanu zapalnego) jest skazane na niepowodzenie. A szczególnie dotyczy to przypadków podklinicznych. Stąd też pojawia się zdziwienie jak krowa z chronicznym stanem zapalnym wymienia otrzymuje wynik badania bakteriologiczne mleka ćwiartkowego „brak wzrostu”. To normalna sytuacja. Tylko, że w tej sytuacji wachlarz możliwych leków do zastosowania mocno się kurczy. Jeśli chcemy skutecznie leczyć realizujmy działania lecznicze tylko do przypadków świeżych. Takie podejście do każdego przypadku spowoduje, że na przestrzeni miesięcy w danym stadzie liczba przypadków chronicznych drastycznie obniży się.
Jak często spotyka się przypadki mastitis u krów w praktyce weterynaryjnej?
Mastitis to powszechny problem w każdym gospodarstwie. Lekarze weterynarii są wzywani zwykle tylko do ciężkich postaci mastitis. To błąd, gdyż wiele niewłaściwych działań jest realizowanych podczas leczenia postaci lżejszych zapalenia gruczołu mlekowego.
Jakie są główne objawy i symptomy mastitis u krów, na które należy zwracać uwagę?
Na wszystkie objawy trzeba zwracać uwagę. Te ciężkie postacie (Mastitis Score 3) zwykle są skazane na niepowodzenie. Ważniejszym jest czas rozpoczęcia leczenia niż rozpoznanie szczególnych symptomów mastitis.
Jakie czynniki mogą predysponować krowy do wystąpienia mastitis?
Jak dobrze wiemy do wystąpienia mastitis predysponuje praktycznie wszystko co ma negatywny wpływ na układ immunologiczny krowy. Wyczerpująca odpowiedź na to pytanie jest bardzo obszerna.
Jakie są metody diagnostyczne stosowane w identyfikacji mastitis u krów?
Jest kilka metod stosowanych do identyfikacji mastitis u krów. W przypadku postaci klinicznej wystarczy badanie kliniczne. W przypadkach podklinicznych dominuje oznaczanie liczby komórek somatycznych w badanym mleku. Dostępne są inne metody jednakże ich czułość i swoistość jest znacznie niższa.
Jakie są różnice między mastitis klinicznym a subklinicznym?
Różnice są zasadnicze i przypuszczam, że dobrze znane czytelnikowi. Choć nie ukrywam, że spotykam lekarzy weterynarii, którzy nie mają w tym zakresie wiedzy.
Jakie są powszechne metody leczenia mastitis u krów i jaka jest ich skuteczność?
Dominujące metody leczenia mastitis są oparte głównie o antybiotykoterapię. Ich efektywność jest szeroka i wynosi od 20-80%. Jak wiemy dziś ten schemat leczenia nie ma przyszłości. Leczenie mastitis bez badania obecności patogenów to „droga donikąd”.
W jaki sposób można zastosować prewencję mastitis u krów?
Prewencja mastitis to bardzo rozległy temat i dość trudny do realizacji w stadach bydła mlecznego. Podstawą pozostają działania okołoudojowe oraz dbanie o dobrą jakość legowisk. Nie bez znaczenia pozostaje kontrola chorób zakaźnych (BVD, IBR) oraz prawidłowe żywienie.
Jakie są potencjalne konsekwencje, jeśli mastitis nie zostanie odpowiednio zdiagnozowane i leczone?
Odpowiedź jest krótka. Przejście stanu zapalnego w stan chroniczny, do którego jedynym słusznym działaniem pozostaje wybrakowanie zwierzęcia.
Czy istnieją specjalne protokoły postępowania w przypadku nawrotów mastitis?
Jak najbardziej istnieją protokoły leczenia dla poszczególnym patogenów, które zapobiegają nawrotom mastitis.
W jaki sposób lekarze weterynarii mogą wspomóc hodowców w monitorowaniu i zarządzaniu przypadkami mastitis w gospodarstwach?
Pomoc lekarza weterynarii jest nieodzowna. Śmiało można stwierdzić, że jest bardziej potrzeba w prewencji niż w leczeniu. Lekarz weterynarii może pomóc w zakresie omówionych czynności choćby w punkcie 7. Pomoc lekarza jest również konieczna do właściwej interpretacji wyników badań oraz doborze skutecznego leczenia.
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2640 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Niezakaźne przyczyny chorób kończyn u świń
W niniejszym opracowaniu chciałbym skoncentrować się na najczęściej obserwowanych w warunkach terenowych kulawiznach świń, w etiopatogenezie których główną rolę odgrywają m.in. jakość żywienia, czynniki związane z zarządzaniem i utrzymaniem świń (jakość podłóg), warunki środowiskowe oraz poziom higieniczny pomieszczeń. Chociaż skutki oddziaływania wyżej wymienionych czynników uwidaczniają się dopiero u zwierząt dorosłych, to proces chorobowy rozpoczyna się […]
Posocznica cieląt wywołana przez E. coli. Kolisepticemia
Schorzenia wywołane E. coli są ważną przyczyną strat ekonomicznych w hodowli bydła. Na zachorowania wywoływane tym drobnoustrojem szczególnie podatne są cielęta w pierwszych tygodniach po urodzeniu. U młodych zwierząt zakażenia tym drobnoustrojem mogą przebiegać w postaci posocznicy oraz schorzeń biegunkowych. Posocznica wywołana przez szczepy E. coli jest jednostką chorobową notowaną rzadko, jednak w obiektach utrzymujących […]
Niezakaźne przyczyny chorób kończyn u świń
W niniejszym opracowaniu chciałbym skoncentrować się na najczęściej obserwowanych w warunkach terenowych kulawiznach świń, w etiopatogenezie których główną rolę odgrywają m.in. jakość żywienia, czynniki związane z zarządzaniem i utrzymaniem świń (jakość podłóg), warunki środowiskowe oraz poziom higieniczny pomieszczeń. Chociaż skutki oddziaływania wyżej wymienionych czynników uwidaczniają się dopiero u zwierząt dorosłych, to proces chorobowy rozpoczyna się […]
Kiedy warto zlecić rozmaz krwi u koni?
Title When to perform a blood smear in horses? Streszczenie Rozmaz krwi jest badaniem dodatkowym, pozwalającym na ocenę morfologii erytrocytów, leukocytów i płytek krwi, jak również wykrycie pasożytów krwi, komórek młodocianych lub atypowych. U koni najważniejsze wskazania do wykonania rozmazu obejmują podejrzenie występowania pasożytów krwi oraz odchylenia w badaniu morfologicznym krwi. Wiarygodna ocena rozmazu jest […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Analiza oceny przypadków klinicznych przy podejrzeniu braku skuteczności działania antybiotyków. Jak powinno wyglądać drzewo decyzyjne i na jakie pytania należy podczas takiej analizy odpowiedzieć? Co zrobić, aby zwiększyć skuteczność terapii? Czasem wystarczy tylko odpowiedzieć na kilka prostych pytań. Z punktu widzenia hodowcy główne kryteria oceny terapii przeciwbakteryjnej to wyraźne złagodzenie, a następnie ustąpienie objawów klinicznych […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]