Białko jako źródło niezbędnych dla psa i kota aminokwasów

W przypadku zwierząt bezwzględnie mięsożernych (kotowate) zapotrzebowanie na argininę jest bardzo duże, ze względu na jej udział w cyklu mocznikowym i ograniczoną produkcję endogenną (11). W cyklu mocznikowym zachodzącym w komórkach wątroby dochodzi do aktywacji acetyloglutaminianu, który jest z kolei aktywatorem syntazy karbamoylofosforanu, będącego pierwszym enzymem, uczestniczącym w procesie detoksykacji amoniaku i produkcji nietoksycznego mocznika (12).

Specyfika metaboliczna kotowatych, związana ze zbyt niską aktywnością enzymów: pyrolinowej-5-kar­boksysyntetazy i aminotransferazy ornitynowej, nie pozwala na syntezę de novo ornityny z kwasu glutaminowego oraz proliny. Dodatkowym źródłem argininy u większości ssaków, poza kotowatymi, jest również cytrulina, produkowana w enterocytach i hepatocytach, która po przetransportowaniu do nerek jest przekształcana w argininę. U kotów cytrulina produkowana jest wyłącznie w wątrobie i nie ma możliwości jej transportu do nerek oraz przemiany do argininy. Dlatego u tego gatunku brak argininy w posiłku ma tak dramatyczny przebieg, związany z gwałtownym rozwojem hiperamonemii, objawiającym się intensywnym ślinieniem, wymiotami, przeczulicą, występowaniem porażeń i skurczów tężcowych, a w najcięższych przypadkach – śpiączki i śmierci zwierzęcia (11).

Arginina uczestniczy również w produkcji tlenku azotu w komórkach śródbłonka naczyń oraz makrofagach. Związek ten, klasyfikowany jako hormon, ma działanie relaksacyjne na ścianę naczyń krwionośnych, co poprawia przepływ i obniża ciśnienie krwi. Dodatkowo arginina w połączeniu z glutaminą zalazła również zastosowanie w dietach dla pacjentów z chorobą nowotworową. Zaobserwowano, iż jej dodatek do płynów stosowanych pozajelitowo u gryzoni ze zmianami nowotworowymi ogranicza wzrost guzów i częstość przerzutów. Natomiast w grupie psów z chłoniakiem, poddanych chemioterapii, dodatek argininy i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy n-3 znacząco podniósł jakość ich ży...