Zastosowanie niskich temperatur w rehabilitacji weterynaryjnej
W przypadku stosowania temperatur kriogenicznych reakcja organizmu obejmuje dwa etapy, w pierwszym zwężają się naczynia krwionośne, zmniejsza się tempo przemiany materii w tkance, w następnym etapie naczynia bezpośrednio poddane niskiej temperaturze rozszerzają się. Efekt ten występuje po ok 4-6 minutach od ochłodzenia, przepływ krwi w tkance zwiększa się aż 4-krotnie i utrzymuje się 2-4 h po zabiegu. Bezpośredni wpływ temperatur kriogenicznych na receptory i przewodnictwo nerwowe ma działanie przeciwbólowe. Efekt ten trwa kilka godzin, a przy powtarzaniu zabiegów może utrwalić się nawet na długi czas. Temperatury kriogeniczne bezpośrednio blokują receptory czuciowe w skórze, zwalniają przewodnictwo nerwowe w zarówno odśrodkowe, jak i dośrodkowe. Analgezja uzyskiwana jest także w wyniku pobudzenia osi neurohormonalnej, poprzez wzrost stężenia beta endorfiny, najsilniejszego endogennego czynnika przeciwbólowego, nazywanego też wewnątrzustrojowym czynnikiem morfinopodobnym.
W badaniach przeprowadzonych u psów po zabiegach na więzadle krzyżowym stosowanie zimnych okładów wraz z uciskiem miało doskonałe działanie przeciwobrzękowe. Widocznie skracało fazę ostrą zapalenia oraz przyspieszało powrót pacjenta do sprawności. W grupie, w której stosowane były zimne okłady uciskowe, poprawiał się także zakres ruchu w operowanym stawie.
Najprostsze metody schładzania leczniczego to zimne okłady i zimne kąpiele. W weterynarii najłatwiejsze wydaje się stosowanie zimnych okładów, np.: żelowe wkłady typu cold pack, kostki lodu włożone w plastikową torebkę, schłodzone wilgotne ręczniki. Zastosowanie znajdują także zimne kompresy lub mankiety uciskowe z równoczesnym schładzaniem, tzw. kriomankiety (ang. cryo-cuff).
Schładzanie lecznicze stosowane jest najczęściej tuż po urazie, krytyczne są pierwsze 72 h. Najprostsze w użyciu są okłady, wilgotne schłodzone ręczniki, żelowe okłady typu cold pack, woreczki wypełnione lodem. Czas zabiegu wynosi od 10 do 20 minut. W badaniu przeprowadzonym na stawach kolanowych u 24 psów dowiedziono, że spadek temperatury w stawie jest zależny od długości zabiegu, jednak po 30 minutach osiągnięto stan plateau. W przypadku zimnych okładów głębokość schładzanych tkanek waha się od 1 do 4 cm i zależy od ilości tłuszczu w danej okolicy. Zimno stosowane miejscowo nie ma wpływu na wewnętrzną temperaturę ciała. Nie powinno się stosować zimnych okładów bezpośrednio na skórę, zalecane są podkłady (np. cienki ręcznik). W przypadku skóry niepigmentowanej możemy spodziewać się zaczerwieniania, jako prawidłowej reakcji, niepokojące są nadmierna bladość, bielenie skóry. Ze szczególną ostrożnością należy traktować pacjentów ze skórą pigmentowaną, monitoring pacjenta w przypadku medycyny człowieka opiera się na występowaniu takich objawów, jak: intensywne pieczenie, swędzenie lub odrętwienie, o czym pacjent informuje w czasie zabiegu. W przypadku zwierząt nadmierne zainteresowanie okolicą poddawaną zabiegowi, niepokój, pobudzenie, powinny zostać potraktowane jako wskazówki do zakończenia zabiegu. Jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa pacjenta i długości zabiegu, zawsze jest lepiej skrócić zabieg.
W przypadku stanów ostrych pierwsze 72 h po urazie zimne okłady stosujemy kilka razy dziennie (3-4 razy w ciągu doby). Szybsze efekty i większy spadek temperatury można uzyskać poprzez zanurzenie chorej kończyny w zimnej kąpieli, czas imersji dzięki temu jest krótszy. Jednak nie wszyscy pacjenci dobrze tolerują zanurzanie w zimnej wodzie.
W przypadku stosowania temperatur kriogenicznych wymagane są specjalne urządzenia do aplikacji par gazów o krańcowo niskich temperaturach (np. pary ciekłego azotu). Stosowanie temperatur kriogenicznych jest dobrze tolerowane przez pacjentów weterynaryjnych, zaletą są krótkie czasy ekspozycji i szybkie efekty analgetyczne. Już po pierwszym zabiegu widzimy efekty. Zimne okłady po zabiegach chirurgicznych ograniczają powstanie obrzęku, modulują proces zapalny, przyspieszają gojenie.
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2608 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Ogólnopolski Dzień Koni
Koń od setek lat zajmował stałe miejsce w polskim krajobrazie, w polskim życiu, i w polskiej symbolice narodowej. Stanowił również symbol bogactwa, bowiem nie każdego było na niego stać. Zwierzęta te przez długi czas były popularnymi zwierzętami pociągowymi, pełniły też funkcje transportowe czy pracowały w gospodarstwach. Rozwój techniki zmienił jednak nieco rolę koni, we współczesnym […]
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Sposoby szerzenia się choroby Pleuropneumonia szerzy się drogą aerogenną od świni do świni, trzoda chlewna jest bowiem głównym rezerwuarem zarazka. Inne gatunki zwierząt, takie jak bydło czy owce, mogą być przypadkowymi nosicielami App, jednak nie odgrywają istotnej roli w szerzeniu się tego drobnoustroju. Jest prawdopodobne, że pewną rolę w epizootiologii omawianej jednostki chorobowej odgrywać mogą […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Zapobieganie Profilaktyka pleuropneumonii musi być wielokierunkowa. Biorąc pod uwagę fakt, że wystąpienie choroby w stadach wrażliwych na zakażenie wiąże się zazwyczaj z wprowadzeniem do chlewni pozornie zdrowych nosicieli App, zasadniczym elementem w ochronie takich stad jest serologiczna kontrola wszystkich świń wprowadzanych do chlewni. W przypadku wprowadzania do stada App serododatniego zwierząt wolnych od App celowe […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Sondy (ryc. 3) umożliwiają dokładne oczyszczanie szpar międzyzębowych oraz fizjologicznie lub niefizjologicznie występujących nieregularności zębów. Tarniki stanowią kluczowe narzędzie pracy lekarzy weterynarii, którzy w swojej ofercie mają zabieg odontoplastyki. Jeszcze do niedawna zastosowanie znajdowały jedynie tarniki ręczne, w obecnych czasach, ze względu na dużą dostępność i przystępną cenę, coraz częściej stosowane są tarniki mechaniczne (ryc. […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Czynniki powiązane z użyciem antybiotyku w terapii: Czy wybór antybiotyku opierał się na badaniach klinicznych i dodatkowych (diagnoza, antybiogram)? Sprawdź odpowiedź na pytanie 3. Farmakokinetyka/farmakodynamika wybranego antybiotyku? Koncentracja i czas działania antybiotyku w zakażonej tkance a efektywność w stosunku do czynnika bakteryjnego wywołującego chorobę (spektrum działania antybiotyku, wrażliwość z antybiogramu – odpowiedzi na pytanie 3.). […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]