Zapaść tchawicy u psów. Występowanie. Leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze jest zalecane u psów z I i II stopniem zapadania się tchawicy i obejmuje podjęcie działań mających na celu przerwanie/spowolnienie nakręcania spirali zmian, głównie poprzez wpływanie na: proces zapalenia, gromadzenie wysięku w tchawicy oraz eliminowanie kaszlu (ryc. 6). Cel ten realizuje się poprzez podawanie leków uspokajających, przeciwkaszlowych, rozszerzających oskrzela, antybiotyków lub leków przeciwzapalnych (1, 2). Leczenie to z złożenia ma zapobiegać dalszemu pogłębianiu zmian patologicznych, lecz w praktyce klinicznej zwykle umożliwia ono zmniejszenie nasilenia objawów klinicznych i uzyskanie czasowej poprawy komfortu życia pacjenta.

Leki przeciwkaszlowe

Kodeina 2-5 mg/kg/8-12 h, per os (powoduje apatię, senność, otępienie).
Butorfanol 0,5-1,0 mg kg, 4-6 x dziennie (wykazuje działanie sedacyjne).

Leki przeciwzapalne

Dexamethason i.v. (0,2 mg/kg).
Prednizlon (0,25-1,0 mg/kg/12-24 h per os).
Leki te mogą być stosowane jedynie w celu krótkoterminowej terapii obrzęku dróg oddechowych. Długotrwałe stosowanie predysponuje do infekcji.

Leki rozszerzające oskrzela

Teofilina 5-20 mg kg 2 x dz. (rozkurcza mięśnie gładkie oskrzeli).

Leki uspokajające

Butorfanol (0,5 mg/kg i.v.).
Acepromazyna (0,05-2,0 mg/kg).
Diazepam (0,2-0,5 mg/kg).
Podawanie tych preparatów prowadzi do zmniejszenia kaszlu, lecz wiąże się z osłabieniem przytomności i pogłębieniem zapaści tchawicy.

Antybiotyki (o szerokim spektrum działania)

Amoksycylina/kwas klawulanowy.
Cefazolin.
Enrofloksacyna.
Klindamycyna.

W przypadku ostrej niewydolności oddechowej u psów z zapaścią tchawicy konieczna może być sedacja (np. acepromazyna, diazepam), a nawet wprowadzenie pacjenta w stan znieczulenia ogólnego, intubacja i suplementacja tlenowa. W przypadku nasilonych zaburzeń oddechowych – powodujących utratę przytomności – w warunkach domowych pomocne może być ułożenie pacjenta na rękach właściciela w pozycji grzbietowej z kończynami skierowanymi do góry. Taka pozycja może przynieść chwilową ulgę i ułatwienie oddychania dzięki odsklepieniu zapadniętej ściany błoniastej, powodując poszerzenie światła tchawicy. Takie postępowanie nie zawsze daje poprawę i może być wykonywane okresowo, ponieważ chore psy po odzyskaniu przytomności zwykle nie tolerują takiego ułożenia ciała. Dodatkowo zaleca się leczenie współistniejących zaburzeń pracy serca, unikanie stresu, nadmiernej aktywności ruchowej, wyeliminowanie ekspozycji na dym nikotynowy czy też ze świec, odchudzenie zwierzęcia. Z reguły leczenie zachowawcze daje zauważalną poprawę (zmniejszenie częstotliwości nasilenia objawów), lecz w miarę upływu czasu następuje pogłębienie zmian zwyrodnieniowych w chrząstce i nasilanie objawów klinicznych. Z uwagi na to, że zapaść tchawicy jest chorobą progresywną, leczenie zachowawcze w dłuższej perspektywie czasowej jest niewystarczające. Jednak White i wsp. (3) wykazali, że 71% pacjentów było leczonych z sukcesem przez ponad rok, co uzasadnia prowadzenie takiego leczenia w celu maksymalnego odłożenia terminu rozpoczęcia leczenia chirurgicznego zapaści tchawicy.