Wymazy z narządu rodnego suk – co nowego? Część I: badanie cytologiczne. Praktyczne wskazówki

Najbardziej oddalone od błony podstawnej są komórki powierzchowne (tzw. superficjalne), charakteryzujące się dużą objętością skeratynizowanej cytoplazmy, przez co brzegi komórki zawijają się do środka, nadając komórce kształt wielokątów, łusek lub płatków róży. Jądro jest małe, ciemne, pyknotyczne (komórki powierzchowne jądrzaste) lub całkiem zanika (komórki powierzchowne bezjądrzaste) (6). Wymazy pobrane na początku proestrus zawierają głównie komórki przypodstawne oraz pośrednie małe i duże. W miarę jak proestrus postępuje, maleje liczba komórek przypodstawnych i pośrednich małych na korzyść pośrednich dużych; pojawiają się komórki powierzchowne. W końcowej fazie proestrus odsetek komórek powierzchownych wynosi najczęściej ok. 80% (7) (ryc. 2a, b; s. 92).

Przez cały okres proestrus z rozbudowanego łożyska naczyniowego macicy na drodze diapedezy przenikają do jej światła erytrocyty, co manifestuje się krwawym wypływem cieczkowym oraz obecnością licznych erytrocytów w obrazie cytologicznym (ryc. 2a, b; s. 92). Na początku mogą być widoczne leukocyty, jednak w miarę jak nabłonek grubieje, ich przenikanie jest utrudnione. Obecne są dość liczne bakterie. Bakterie i detrytus komórkowy powodują, że tło preparatu sprawia wrażenie „brudnego” (7) (ryc. 2a, b; s. 92).

W fazie oestrus poziom estrogenów we krwi powraca do poziomu podstawowego, jednak nabłonek pochwy utrzymuje swoje cechy przez następne dni – osiągnięta maksymalna grubość i zrogowacenie nie zmieniają się przez cały okres trwania rui właściwej (a co za tym idzie, nie zmienia się także obraz cytologiczny). W preparacie cytologicznym dominują komórki powierzchowne – 90-100% (choć u niektórych suk ten odsetek jest niższy) (ryc. 4a, b; s. 94). Zanikanie jąder komórkowych jest osobniczo zmienne i u niektórych suk jądra mogą się utrzymywać przez cały czas rui, jednak u większości samic odsetek komórek bezjądrzastych wzrasta pod koniec oestrus. W tym czasie dochodzi również do zlepiania się komórek i zatarc...