Pęcherzyca liściasta u kotów

Badanie cytologiczne

Bardzo przydatnym narzędziem diagnostycznym jest badanie cytologiczne zmian skórnych. Do badania najlepiej jest wybrać zmiany pierwotne – pęcherzyki lub krosty, które jednak ze względu na niewielką trwałość są rzadko obserwowane. W takim przypadku można pobrać materiał spod strupa, używając do tego techniki odciskowej. Tak uzyskany materiał należy następnie utrwalić i zabarwić jedną z szybkich metod, a następnie obejrzeć pod mikroskopem. Początkowo pod małym powiększeniem (np. 400 x), aby zróżnicować populacje komórek, ich stosunki liczbowe oraz rozmieszczenie. Następnie pod imersją, która umożliwi ocenę morfologiczną poszczególnych komórek.

Charakterystycznym obrazem cytologicznym w przypadku pęcherzycy liściastej jest obecność niezdegenerowanych neutrofili oraz komórek akantolitycznych (5, 8, 16). Komórki akantolityczne to okrągłe, jądrzaste komórki pochodzące z głębszych warstw naskórka – warstwy kolczystej lub ziarnistej, w których jądro położone jest centralnie, a wokół niego znajduje się szeroki pas bazofilnej cytoplazmy (ryc. 3, 5).

Należy jednak pamiętać, że ich obecność nie jest równoznaczna z diagnozą pęcherzycy liściastej, bowiem mogą one być również obecne w głębokim ropnym zapaleniu skóry oraz w przebiegu dermatofitozy wywołanej przez grzyby z gatunku Trichophyton.

W tych sytuacjach pojawiają się one na skutek działania enzymów produkowanych przez bakterie bądź dermatofity (7, 10, 11, 17). W przypadku pęcherzycy komórek akantolitycznych jest jednak znacznie więcej i układają się w pakiety, tzw. „tratwy”. Mimo to zawsze należy wykluczyć dermatofitozę, wykonując posiew mikologiczny. W przypadku głębokiego ropnego zapalenia skóry oraz pęcherzycy liściastej różnice są czasem trudne do uchwycenia w badaniu cytologicznym.

Gdy czynnikiem pierwotnym jest bakteryjny stan zapalny skóry, to bakterie występują licznie oraz widoczna jest ich fagocytoza przez komórki zapalne. Może się jednak zdarzyć, że przy długotrwałym pr...