Nicienie tkankowe – rosnące zagrożenie dla psów i kotów w Polsce

Biologia

Cykl życiowy

Dorosłe filarie to nicienie stosunkowo długie i cienkie, barwy białej lub kremowej, bytujące zazwyczaj w przestrzeniach międzytkankowych, osiedlające się w płucach czy jamach surowiczych, jak jama opłucnowa lub osierdziowa, lub w naczyniach krwionośnych i limfatycznych, których zaczopowanie występuje przy dużej intensywności zarażenia. W organizmach żywicieli ostatecznych (kręgowce z wyjątkiem ryb) samica po zapłodnieniu rodzi larwy zwane mikrofilariami (pierwsze stadium larwalne, L1), które krążą w krwi obwodowej żywiciela (Acanthocheilonema, Brugia, Dirofilaria, Setaria, Wuchereria) lub kumulują się w tkance łącznej i naczyniach skóry (Cercopithifilaria, Onchocerca), a następnie zostają wraz krwią czy limfą pobrane przez krwiopijne stawonogi. Biologicznie osobliwą cechą jest periodyzm pojawiania się mikrofilarii w krwi obwodowej, który jest skorelowany z aktywnością dobową wektora, pełniącego rolę żywiciela pośredniego. W ciele stawonoga dochodzi do rozwoju, przekształcenia tej postaci larwalnej w postać inwazyjną (trzecie stadium larwalne, L3).

Larwy trzeciego stadium podczas posiłku stawonoga dostają się do kolejnego osobnika żywicielskiego, w którym dojrzewają sukcesywnie, poprzez kolejne linienia, do postaci dorosłych. Krwiopijny stawonóg pełni w cyklu życiowym filarii rolę niezbędnego żywiciela pośredniego, ale także rolę wektora transportującego postacie inwazyjne do kolejnych żywicieli ostatecznych. Z reguły u filarii okres prepatentny, czyli czas pomiędzy zarażeniem a pojawieniem się mikrofilarii, jest stosukowo długi, może wynosić kilka miesięcy, np. u D. immitis od 6 do 9 (1, 8). Z punktu widzenia diagnostyki, która w dużej mierze jest oparta na stwierdzeniu obecności mikrofilarii we krwi czy limfie, a tym samym rozpoznaniu filariozy, ten czas jest cechą niekorzystną, o której należy pamiętać. Szczególnie w przypadku D. immitis jest to istotne, gdyż przez pewien okres możemy mieć do czynienia ze zwierzęciem już zaraż...