Medycyna personalizowana w onkologii weterynaryjnej – teraźniejszość, przyszłość czy mit?

Heterogenność nowotworów

Powodami występujących różnic w tym samym typie nowotworu u różnych pacjentów z jednej strony są sam pacjent i jego indywidualny genotyp oraz fenotyp (8), a z drugiej strony guz, który może wykazywać sporą różnorodność ze względu na swoiste różnice uwarunkowane genetycznie, jak i te występujące w wyniku określonych czynników epigenetycznych (9). Dokładne badania molekularne z zastosowaniem tzw. głębokiego sekwencjonowania genomu wykazały, że przykładowy typ mutacji, który wcześniej wydawał się charakterystyczny dla danego typu nowotworu, w istocie stanowi zaledwie niewielki jego odsetek. Dla przykładu, uznawane wcześniej za „kluczowe” mutacje w genach TP53, PIK3CA czy GATA3 w nowotworach piersi u kobiet znaleziono zaledwie u 10-40% chorych. Podobnie wygląda to także w innych typach nowotworów.

W medycynie weterynaryjnej doskonałym przykładem występowania różnic na poziomie molekularnym w „tym samym” typie nowotworów są różnice obserwowane w guzach z komórek tucznych, w guzach gruczołu mlekowego czy w chłoniakach u psów (3). Oznacza to, że niemal każdy nowotwór ma swój specyficzny molekularny „odcisk palca” i tym samym nie istnieje jeden rodzaj terapii, który będzie skuteczny u każdego pacjenta. Na szczęście dalsze badania wykazały, że obserwowane mutacje, choć różne i nie tak charakterystyczne dla danego typu nowotworu jak się spodziewano, są ograniczone do występowania w ściśle określonej puli genów (dokładnie 127), kodujących 12 najważniejszych ścieżek sygnałowych (10). W weterynarii jedną taką ścieżką sygnałową jest na przykład ta związana z receptorem c-Kit (receptor czynnika wzrostowego komórek tucznych), którego konkretne mutacje prowadzą do nadmiernej proliferacji histiocytów i rozwoju ...