Nadkrwistość u psów i kotów? Ależ to bardzo proste
Współczesna weterynaria już niemal dorównuje pod względem możliwości diagnostycznych i terapeutycznych medycynie. Wiele ośrodków weterynaryjnych na świecie wykonuje badania i zabiegi, których pozazdrościłby im niejeden szpital, ale nawet tam nie każdy pacjent jest z progu kierowany na wysokospecjalistyczne badania. Decyduje o tym pewna logika postępowania lekarskiego – nie możemy narażać naszych pacjentów na niepotrzebne niedogodności, a ich właścicieli – na nieuzasadnione wydatki.
Kontakt lekarza z pacjentem i jego właścicielem zawsze musi się rozpocząć od wywiadu i badania klinicznego. A co zrobić, jeżeli z tych fundamentalnych czynności nic nie wynika? Wówczas należy zlecić takie badania dodatkowe, które szybko i bardzo ogólnie ukierunkują nas na dalszą diagnostykę. Piśmiennictwo anglosaskie określa zestaw takich badań mianem minimum database. Zakres minimum database bywa różny i zależy od możliwości konkretnej lecznicy. Badaniem, które może być wykonane praktycznie w każdych warunkach, jest wskaźnik hematokrytu (Ht, PCV) czy w skrócie hematokryt. Do jego wyznaczenia potrzebna jest minimalna objętość krwi – wynik otrzymujemy w ciągu 3 minut, a jego interpretacja jest bardzo prosta.
Wynik poniżej dolnej granicy normy pozwala podejrzewać niedokrwistość, zaś wynik wyższy niż górna granica wartości referencyjnych pozwala mówić o nadkrwistości. Należy jednak pamiętać, że zakres wartości referencyjnych zależy od gatunku i rasy zwierzęcia. Wartości prawidłowe u kotów mieszczą się w granicach 30-45%, a u większości psów wskaźnik hematokrytu wynosi 37-55%. U chartów (charty afgańskie, angielskie, whippety, greyhoundy) należy spodziewać się wyższego hematokrytu. U zdrowych psów rasy greyhound Ht wynosi 48-64%, zaś u chartów angielskich i afgańskich prawidłowa wartość to aż 50-69%.
Uzbrojeni w te niezbędne i łatwe do zapamiętania dane postawmy kolejne pytanie: co zrobić, jeśli u pacjenta stwierdziliśmy nadkrwistość. I tu znów odpowiedź jest prosta – ustalić jej przyczynę. W ten sposób prosty wskaźnik wytyczy nam drogę dalszego postępowania.
Jak powstają czerwone krwinki?
U ssaków w drugiej połowie ciąży i po urodzeniu komórki krwi produkowane są w sposób ciągły z komórek macierzystych hematopoezy (HSC) w przestrzeniach zewnątrznaczyniowych szpiku kostnego. Komórki macierzyste charakteryzują się zdolnością do proliferacji, samoodnowy i różnicowania.
Komórki HSC wytwarzają wspólne komórki progenitorowe dla linii mieloidalnej (CMP), które dają początek komórkom progenitorowym megakariocytów i erytrocytów (MkEP). Powyższe komórki produkują zaś komórki progenitorowe erytrocytów (EP).
Namnażanie się komórek macierzystych nie zachodzi spontanicznie, lecz wymaga obecności swoistych hematopoetycznych czynników wzrostu. Czynniki te mogą być produkowane lokalnie – w szpiku kostnym – lub przez tkanki obwodowe i transportowane z krwią do szpiku. Wśród czynników wzrostu wyróżniamy:
- poetyny: erytropoetyna (EPO), trombopoetyna (TPO),
- czynniki stymulujące wzrost kolonii (CSF),
- interleukiny (IL).
Komórki hematopoetyczne mają na swojej powierzchni receptory dla więcej niż jednego czynnika wzrostu, a liczba poszczególnych typów receptorów zależy od stadium różnicowania komórki.
Erytropoetyna (EPO) jest podstawowym czynnikiem wzrostu stymulującym rozwój i różnicowanie się komórek progenitorowych erytrocytów. Komórki te wytwarzają na swojej powierzchni specyficzne receptory dla EPO. Kolejne zaś stadia rozwoju komórek erytroidalnych mają ich coraz mniej.
Czynnikiem najsilniej stymulującym uwalnianie erytropoetyny przez wątrobę i nerki, bardziej niż spadek ogólnej liczby krążących erytrocytów, jest hipoksja. Wraz ze wzrostem stopnia niedotlenienia następuje wzmożone wydzielanie EPO, a co za tym idzie – rośnie jej stężenie w osoczu.
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2608 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Title Swine pleuropneumonia – diagnostics and management Streszczenie Obserwacje epizootiologiczne oraz wyniki badań klinicznych, anatomopatologicznych i laboratoryjnych prowadzonych w chlewniach średnio- i wielkotowarowych, w których stwierdzano nagłe zachorowania – z ostrymi objawami ze strony układu oddechowego, przede wszystkim wśród warchlaków i tuczników – wskazują, że ich przyczyną dość często bywa pleuropneumonia świń. Czynnikiem etiologicznym tej […]
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Title Swine pleuropneumonia – diagnostics and management Streszczenie Obserwacje epizootiologiczne oraz wyniki badań klinicznych, anatomopatologicznych i laboratoryjnych prowadzonych w chlewniach średnio- i wielkotowarowych, w których stwierdzano nagłe zachorowania – z ostrymi objawami ze strony układu oddechowego, przede wszystkim wśród warchlaków i tuczników – wskazują, że ich przyczyną dość często bywa pleuropneumonia świń. Czynnikiem etiologicznym tej […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Streszczenie Pleuropneumonia i mykoplazmowe zapalenie płuc są chorobami układu oddechowego świń, które wywołują szczególnie duże straty ekonomiczne. Rozpoznawanie wymienionych chorób jest stosunkowo proste. Profilaktyka oparta jest na stosowaniu szczepionek. W Polsce dostępnych jest wiele szczepionek przeciwko MPS oraz kilka biopreparatów przeciwko App. Ich efektywność jest zróżnicowana i zależna od właściwości szczepów wywołujących choroby oraz składu […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Streszczenie Stomatologia koni jest dziedziną medycyny weterynaryjnej, w której nadal jest więcej pytań niż odpowiedzi. Jednak ze względu na dynamiczny jej rozwój, a także rosnącą świadomość właścicieli koni oraz profesjonalistów zajmujących się ich obsługą i treningiem zapotrzebowanie na usługi z tego obszaru stale rośnie. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, lekarze weterynarii specjalizujący się w stomatologii koni […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Analiza oceny przypadków klinicznych przy podejrzeniu braku skuteczności działania antybiotyków. Jak powinno wyglądać drzewo decyzyjne i na jakie pytania należy podczas takiej analizy odpowiedzieć? Co zrobić, aby zwiększyć skuteczność terapii? Czasem wystarczy tylko odpowiedzieć na kilka prostych pytań. Z punktu widzenia hodowcy główne kryteria oceny terapii przeciwbakteryjnej to wyraźne złagodzenie, a następnie ustąpienie objawów klinicznych […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]