Kinezyterapia z zastosowaniem wybranych akcesoriów rehabilitacyjnych. Cz. I. Przegląd ćwiczeń aktywnych

Trampolina

Ćwiczenia z wykorzystaniem trampoliny są dedykowane zarówno pacjentom ortopedycznym, jak i neurologicznym. Podobnie jak poduszka sensomotoryczna, trampolina stanowi niestabilne podłoże, zatem ćwiczenia z jej wykorzystaniem stymulują równowagę oraz koordynację, a także wzmacniają mięśnie stabilizatory. Duża powierzchnia trampoliny pozwala na wygodne wejście na nią psa o dużych rozmiarach i terapeuty.

Przykładowe ćwiczenia z wykorzystaniem trampoliny:

• Dla pacjentów neurologicznych: Stymulacja utrzymania poprawnej pozycji leżącej na mostku/siedzącej/stojącej (w zależności od możliwości funkcjonalnych danego pacjenta) poprzez ustawienie zwierzęcia w danej pozycji. Następnie terapeuta delikatnie buja trampoliną lub wychyla psa na boki. Ćwiczenie pobudza rytmiczną stabilizację mięśni całego ciała.
• Dla pacjentów neurologicznych i ortopedycznych: Przechodzenie z pozycji „waruj” do „siad” i z pozycji „siad” do „wstań”. Terapeuta koryguje nieprawidłowości przy zmianie pozycji (np. odciążanie chorej kończyny miednicznej poprzez odstawianie jej do boku. Korygowanie odbywa się poprzez delikatne ukłucie palcem w stronę poprawnej pozycji. Manualne przestawianie kończyny przez terapeutę nie zmieni nawyku psa).
• Dla pacjentów ortopedycznych i neurologicznych: unoszenie na zmianę kończyn w celu przeniesienia ciężaru ciała na kończynę chorą.
• Dla pacjentów ortopedycznych: kończyny piersiowe stoją na trampolinie, kończyny miedniczne stoją na podłożu – pies znajduje się w pozycji tańca. W tej pozycji terapeuta kieruje psa przy pomocy smakołyka i delikatnego ucisku w jedną stronę w taki sposób, że pacjent robi obrót wokół osi trampoliny. Ćwiczenie wzmacnia mięśnie przywodziciele i odwodziciele stawów biodrowych.
• Dla pacjentów ortopedycznych: kończyny miedniczne stoją na trampolinie, kończyny piersiowe stoją na podłożu – pies znajduje się w pozycji pompki. Terapeuta prowadzi psa jak w poprzednim ćwiczeniu, pies wykonuje obrót wokół osi trampoliny. Ćwiczenie wzmacnia mięśnie przywodziciele i odwodziciele stawów ramiennych.

Trenażery równowagi

Trenażery równowagi występują w postaci prostokątnej lub okrągłej platformy, która od spodniej strony ma przymocowany element w kształcie walca lub połowy koła. Te o podstawie walca umożliwiają ruch w jednej płaszczyźnie (w zależności od ustawienia ciała psa: przód – tył lub na boki). Trenażery na kuli umożliwiają ruch we wszystkich płaszczyznach, a ćwiczenia z ich wykorzystaniem są trudniejsze (dla bardziej zaawansowanych pacjentów). W zależności od celu danego ćwiczenia pies może stać na platformie kończynami przednimi, tylnymi lub wszystkimi czterema kończynami.

Terapeuta staje na platformie za psem, ale nie pozwala, by zwierzę opierało się o jego nogę. Terapeuta wprawia trenażer w ruch, zaczynając od rytmicznego bujania. Gdy zwierzę się przyzwyczai, ruch zaczyna być nieregularny. W przypadku mniejszych trenażerów lub jeżeli pies nie toleruje sytuacji, w której terapeuta stoi za jego plecami, platformę wprawia się w ruch ręcznie, stojąc obok trenażera.

mgr Małgorzata Kizerwetter
prezes Polskiego Związku Zoofizjoterapeutów
dyrektor Studium Fizjoterapii Zwierząt Psychodnia
– Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt w Warszawie