Hiperkalcemia jako zespół paranowotworowy towarzyszący ostrej białaczce limfoblastycznej u 1,5-rocznego psa rasy shar-pei – Przypadek kliniczny

Hiperkalcemia jest jednym z najczęściej diagnozowanych zespołów paranowotworowych u małych zwierząt. Jej przyczyną jest produkowane przez komórki nowotworowe białko, które pełni funkcję parathormonu. Diagnostyka różnicowa podwyższonego stężenia wapnia w surowicy krwi przedstawiona została w tab. 4 (s. 61). Najczęstszą przyczyną nowotworową u psów są gruczolakoraki apokrynowych gruczołów okołoodbytowych i chłoniaki. Białaczki są rzadziej spotykaną przyczyną, ale opisywaną w literaturze (2, 3).

Tab. 4. Diagnostyka różnicowa przyczyn hiperkalcemii u psów

Wapń we krwi występuje w kilku postaciach: ok. 40% jest związane z białkami osocza, 10% występuje w postaci cytrynianów, octanów i fosforanów, a 50% występuje w postaci wolnej lub zjonizowanej (1, 6). W związku z tym, że tylko wapń zjonizowany wykazuje aktywność biologiczną, oznaczanie tej formy wapnia ma największą wartość praktyczną. Najczęściej jednak oznacza się wapń całkowity, choć dostępne są komercyjne testy do oznaczania wapnia zjonizowanego.

Objawy towarzyszące hiperkalcemii nowotworowej mogą wynikać z choroby podstawowej lub są konsekwencją podwyższonego stężenia wapnia w surowicy. Najbardziej zauważalne dla właścicieli objawy hiperkalcemii dotyczą układu moczowego. Pojawiają się pierwotny wielomocz oraz kompensacyjne zwiększenie pragnienia. Nadmiar wapnia blokuje receptory dla hormonu antydiuretycznego w kanalikach dalszych nerek, przez co produkowany jest mocz o niskim ciężarze właściwym. Dodatkowo odkładające się kryształy wapnia prowadzą do zmian strukturalnych w kanalikach nerkowych, takich jak mineralizacja błony podstawnej, której konsekwencją są zmiany zwyrodnieniowe w kanalikach oraz włóknienie tkanki śródmiąższowej nerek. Klinicznie u pacjentów z ww. zmianami stwierdzane są mocznica, obniżenie ciężaru właściwego moczu i odwodnienie.

Nefropatia hiperkalcemiczna może być częściowo odwracalna, pod warunkiem szybkiego wdrożenia leczenia przyczynowego. Nieleczona hiperkalcemia może dopr...