Kardiotoksyczność leków cytotoksycznych

Wśród innych leków o udowodnionym działaniu kardiotoksycznym znajdują się: 5-fluorouracyl, cyklofosfamid, ifosfamid i mitomycyna C. Nawet wśród nowych leków cytotoksycznych, takich jak trastuzumab i cyklopentenyl, w działaniach ubocznych podaje się uszkodzenie mięśnia sercowego. Leki te mogą ponadto przyspieszyć wystąpienie niewydolności serca u pacjentów ze stwierdzonymi wcześniej nieprawidłowościami w układzie krążenia.

Mechanizm kardiotoksycznego dzia­łania wielu leków cytotoksycznych nie jest do końca poznany.

Opisano, że antracykliny stymulują tworzenie się wolnych rodników, co prowadzi do stresu oksydacyjnego, a w rezultacie powoduje apoptozę komórek mięśnia sercowego.

Antracykliny wywołują apoptozę kardiomiocytów także na skutek:

zmian ekspresji białka Bcl-2, uszkodzenia ich mitochondriów, zaburzenia gospodarki żelazowej, bezpośredniego uszkodzenia DNA kardiomiocytów, peroksydacji błon lipidowych, zaburzenia gospodarki wapniowej, nieprawidłowej struktury dystrofiny, uszkodzenia titiny oraz białek biorących udział w kurczliwości kardiomiocytów, spadku aktywności peroksydazy glutationu i stężenia dysmutazy nadtlenków.

Kardiotoksyczność może także wynikać z zapoczątkowania szeregu różnych reakcji immunopatologiczych. Ostre uszkodzenie mięśnia sercowego może wystąpić po jednym podaniu antybiotyków antracyklinowych lub po kilku wlewach i nie jest zależne od dawki. Kardiotoksyczność przewlekła (do roku od zakończenia leczenia) oraz przewlekła opóźniona (w kilka lat po zakończeniu leczenia) są zależne od stosowanej dawki i prowadzą do rozwoju kardiomiopatii rozstrzeniowej, spadku frakcji wyrzutowej, zaburzeń rytmu oraz zaostrzenia niewydolności krążenia.

Kardiotoksyczne działanie cyklofosfamidu i ifosfamidu jest wynikiem działania jego aktywnych biologicznie metabolitów, tj.: 4 hydroxy-cyklofosfamidu, o-carboxyetyl-iperytu azotowego, deschloroetyl-cyklofosfamidu, 4-keto-cyklofosfamidu i hydroxypropyl-iperytu azotowego. Uszkadzają one śródb...