IRAP sposobem na osteoarthritis?

Jakie inne metody i terapie, prócz IRAP, które mogą być przydatne w chirurgii zwierzęcej, funkcjonują w oparciu o potencjał regeneracyjny krwi pacjenta?

Na pewno wspomniane w artykule osocze bogatopłytkowe (PRP – platelet rich plasma). U ludzi prowadzone są badania nad komórkami macierzystymi pozyskiwanymi z krwi pępowinowej. Pozyskiwane są również komórki macierzyste z krwi obwodowej (PBSC – peripheral blood stem cells) po wcześniejszym przygotowaniu pacjenta (podaniu czynnika stymulującego tworzenie kolonii granulocytów – G-CSF – stymuluje on także mobilizację komórek macierzystych do krwi obwodowej), a wykorzystywane po chemioterapii i radioterapii. Badania nad wpływem G-CFS na mobilizację komórek macierzystych do krwi obwodowej oraz stosowanie przeszczepów allogenicznych PBSC przeprowadzane były na psach już w latach 90., nie znalazłem jednak publikacji opisującej wykorzystanie tej terapii w leczeniu czworonogów.

Czy istnieją, wyjąwszy wzmożony wysiłek fizyczny pacjenta, inne czynniki, które mają wpływ na skuteczność terapii IRAP?

Wiek. Im starsze zwierzę, tym większe ryzyko, że terapia się nie powiedzie. Jednakże stosowałem z powodzeniem ACS u wielu psów powyżej 10. roku życia. Najstarsze – labrador i owczarek niemiecki – miały odpowienio 13,5 roku i 13 lat. Kolejnym czynnikiem limitującym zastosowanie terapii IRAP jest występowanie chorób ogólnoustrojowych, jak np. zespół Cushinga lub choroby dermatologiczne, które leczy się m.in. lekami sterydowymi przeciwzapalnymi. Większość iniekcji dostawowych oraz w okolicę kręgosłupa – w tym wstrzyknięcia zewnątrzoponowe np. przy zespole ogona końskiego – wykonywanych jest w sedacji. Znieczulenie zawsze jest zagrożeniem, szczególnie dla pacjentów geriatrycznych. U takich pacjentów wymagane jest pełne badanie kardiologiczne. Każdy pacjent przed pobraniem krwi w celu przygotowania ACS powinien mieć (na maks. 7 dni przed) pobraną i zbadaną krew – profil ogólny – biochemia i morfologia. Najważniejsze jest prawidłowe zakwalifikowanie pacjenta do terapii. To ogranicza możliwość niepowodzenia.

Czy stosowanie terapii IRAP niesie za sobą jakieś niebezpieczeństwo? Czy możliwe jest występowanie negatywnych konsekwencji jej stosowania? Jeśli tak, jakie są alternatywne metody pomocy pacjentowi?

Jak już wcześniej wspomniałem, największe ryzyko związane jest z sedacją zwierzęcia. Terapia trwa miesiąc i obejmuje min. 3 spotkania w odstępach tygodniowych, podczas których podawana jest surowica. Do dużej strzykawki (60 ml) krew pobiera się z żyły szyjnej zewnętrznej. U agresywnego pacjenta ta czynność też wymaga sedacji. Mamy więc 4 sedacje w odstępach tygodniowych. To może stwarzać pewne niebezpieczeństwo. Kolejnym czynnikiem ryzyka jest moment przygotowania surowicy. Powinno się to robić w warunkach aseptycznych. Zanieczyszczenie surowicy może prowadzić do zakażenia stawu. W swojej praktyce nie miałem powikłań po zastosowaniu terapii wykorzystującej ACS.

Jeśli chodzi o alternatywne metody leczenia stawów, to należy wymienić: iniekcje dostawowe z hialuronianu sodu, preparaty syntetyczne o zwiększonej gęstości (np. Noltrex) czy podawanie w kombinacji hialuronianu sodu ze sterydowym lekiem przeciwzapalnym. Ważną rolę w leczeniu chorób aparatu ruchu odgrywa rehabilitacja – w tym fizjoterapia i fizykoterapia. Jest to dziedzina, która bardzo intensywnie się rozwija i stosowana jest z powodzeniem w medycynie weterynaryjnej. Zabiegi z zastosowaniem np.: lasera, pola magnetycznego, TENS czy fali uderzeniowej często przynoszą ulgę pacjentowi. Skuteczność rehabilitacji zależy od konsekwencji i wytrwałości właściciela, gdyż zwykle trwa ona długo.