Zatrucia u psów i kotów. Część 1 – pestycydy

Zatrucie rodentycydami antykoagulacyjnymi

Rodentycydy antykoagulacyjne są szeroko stosowaną do zwalczania szczurów i myszy grupą pestycydów, a w handlu dostępne są w formie: pasty, bloków, żelu, płynów, przynęt do łatwego użycia, impregnowanych proszków i ziaren pszenicy. Zwykle są zabarwione na intensywne kolory, a ich substancje czynne to pochodne 4-hydroksykumaryny albo indandionu. Wyróżniamy tzw. rodentycydy pierwszej generacji, które wprowadzono do masowego użycia pod koniec lat 70. Ponieważ gryzonie po pewnym czasie nabyły odporności na ich działanie, wprowadzono nowe środki, tzw. superwarfaryny, rodentycydy drugiej generacji. Cechują się one większą skutecznością działania, wolniejszą eliminacją z organizmu, zwiększoną lipofilnością i zdolnością do łączenia się z hepatocytami wątroby.

Do pierwszej generacji należą warfaryna i kumatetralyl, a do drugiej: bromadiolon, brodifakum, difenakum i chlorfacynon. Obecnie na terenie UE dopuszczone są do stosowania jedynie bromadiolon i difenakum, jednak zatrucia środkami zawierającymi pozostałe substancje czynne również są notowane, gdyż wiele preparatów jest szeroko dostępnych na rynku. Dlatego na skutek przypadkowego kontaktu z nimi bądź świadomego użycia jako przynęty są powodem śmiertelnych zatruć przede wszystkim u psów. Uważa się również, że przyczyną zatruć może być także spożycie zatrutego gryzonia, głównie poprzez antykoagulanty drugiej generacji.

Analiza zatruć tymi pestycydami we Włoszech wykazała, że 6% zatruć powodowały kumaryny pierwszej generacji, a 34% drugiej generacji, natomiast w Belgii analogicznie było to 15 i 82 przypadki. Przeprowadzona w pracowni toksykologicznej Wydziału Weterynarii we Wrocławiu analiza zatruć środkami gryzoniobójczymi w latach 2003-2011 wykazała, że najwięcej zatruć, tj. 40%, stanowiły zatrucia spowodowane preparatami zawierającymi bromadiolon, 20% – chlorfacynon, 18% – kumatetralyl, 14% – brodifakum i 8% – warfarynę.

Większość przynęt dla gryzoni zawiera b...