Hiperfosfatemia i hipokalcemia w praktyce klinicznej

Objawy kliniczne są bezpośrednio związane ze zmniejszeniem stężenia wapnia zjonizowanego w płynie zewnątrzkomórkowym. Szybkość, z jaką dojdzie do obniżenia się ich poziomu, determinuje rozwój objawów nerwowo-mięśniowych.

Objawy nerwowo-mięśniowe obejmują:

miejscowe drżenia mięśni, skurcze kończyn miednicznych, sztywny chód, drgawki.

Do ich pojawienia się dochodzi często podczas wysiłku, w stanach podniecenia lub stresu. W niektórych przypadkach obserwuje się intensywne ocieranie głowy, wylizywanie, gryzienie kończyn.

Można to tłumaczyć drętwieniem spowodowanym zwiększoną pobudliwością czuciową. W badaniu elektrokardiograficznym serca można stwierdzić bradykardię oraz wydłużenie odcinka QT oraz wysoki lub odwrócony załamek T. Intensywne leczenie tężyczki hipokalcemicznej wymaga zastosowania wapnia w dawce 0,5 do 1,0 mmol Ca2+/kg masy ciała podanego, jako glukonian wapnia w powolnym dożylnym wlewie. Po ustąpieniu objawów glukonian wapnia można podawać w formie kroplówek podskórnych (rozcieńczony 1:4 z 0,9% NaCl), co 6 godzin (4).

Leczenie podtrzymujące polega na doustnym podawaniu preparatów witaminy D i mleczanu lub węglanu wapnia. Przy odpowiednim monitorowaniu pacjenta rokowanie jest bardzo dobre. W początkowej fazie choroby szczególnie stężenie wapnia we krwi powinno być kontrolowane codziennie.

Stężenie wapnia w surowicy należy oznaczyć w każdym przypadku pojawienia się objawów tężyczkowych, neurologicznych, a szczególnie w przypadku stwierdzenia wydłużonego odstępu Q-T i arytmii. W celu ustalenia przyczyny obniżonego stężenia wapnia zwykle oznacza się stężenie PTH witaminy D, ewentualnie jej aktywnych metabolitów, parametry czynności nerek i stężenie fosforanów.

Nieprawidłowości w zakresie jonogramu mogą wskazywać na zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. W rozpoznaniu różnicowym trzeba wykluczyć wszystkie stany chorobowe przebiegające z tężyczką. W niektórych przypadkach konieczne jest uzupełnienie diagnostyki o badanie EEG...