Zatrucie paracetamolem u psów i kotów

Toksyczność paracetamolu

Toksyczność paracetamolu zależy od wieku zwierzęcia, gatunku oraz przyjętej dawki. Dla psów dawka paracetamolu powyżej 100 mg/kg m.c. powoduje kliniczne objawy zatrucia. Wyższe dawki (powyżej 200 mg/kg m.c.) powodują znaczną methemoglobinemię, natomiast dawka powyżej 500 mg/kg m.c. prowadzi do ciężkiego uszkodzenia wątroby (4, 9).

U kotów, ze względu na mniejszą aktywność glukuronozylotransferazy, która jest niezbędna w metabolizmie paracetamolu, dawka toksyczna jest znacznie mniejsza (16). U tego gatunku dawki paracetamolu powyżej 50 mg/kg m.c. powodują kliniczne objawy zatrucia, natomiast dawka powyżej 100 mg/kg m.c. może wywołać wyraźną methemoglobinemię.

Zwierzęta młode lub starsze są szczególnie wrażliwe na zatrucie. Istnieją również dowody wskazujące na to, że dawka tak niska jak 10 mg/kg m.c. może wywoływać objawy toksyczności i prowadzić do śmierci (1). Zatem dla średniej wielkości kota spożycie jednej tabletki zawierającej 500 mg paracetamolu może skończyć się śmiercią.

Objawy kliniczne

Objawy zatrucia paracetamolem u zwierząt wynikają w dużej mierze z wyczerpania rezerw glutationu, który odpowiada za procesy biotransformacji w wątrobie, uczestniczy w stabilizacji błon komórkowych oraz bierze udział w procesach antyoksydacyjnych w erytrocytach. Niedobór glutationu prowadzi do gromadzenia się w organizmie toksycznego metabolitu (NAPQI), tworzenia ciałek Heinza, methemoglobinemii oraz niewydolności wątroby prowadzącej do jej martwicy (6). Następuje akumulacja methemoglobiny, a ponieważ nie może ona wiązać tlenu z tkanką, powoduje to niedotlenienie.

Paracetamol szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, a kliniczne objawy zatrucia są zwykle widoczne w ciągu 4 godzin. Objawy zależą w znacznym stopniu od procentowej zawartości methemoglobiny we krwi (jeżeli jest powyżej 50%, to zatrucie kończy się śmiercią w ciągu kilku godzin od pojawienia się objawów) (9, 15).

W ciągu 14 godzin od przyjęcia paracetamolu u zw...