Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne – zastosowanie u psów i kotów. Cz. I. Klomipramina

Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne

Jedną z grup leków przeciwdepresyjnych stosowanych u zwierząt w leczeniu zaburzeń behawioralnych są trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (ang. tricyclic antidepressants, TCA). Nazwa grupy wiąże się z budową chemiczną tych leków − wszystkie zawierają trójpierścieniowy rdzeń iminodibenzylowy.

Chociaż TCA strukturalnie przypominają neuroleptyki pochodne fenotiazyny, jednak różnią się od nich mechanizmem działania, efektem działania i zastosowaniem (3, 5, 6). TCA starszej generacji posiadające jako łańcuch boczny aminę trzeciorzędową, to: imipramina, amitryptylina, doksepina, klomipramina. TCA posiadające jako łańcuch boczny aminę drugorzędową, to: nortryptylina, protryptylina, dezypramina (2, 3, 5).

Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne w medycynie człowieka zostały w dużym stopniu zastąpione przez selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (ang. selective serotonin reuptake inhibitors – SSRI) (2, 5). Jednak w weterynarii odgrywają znaczącą rolę jako leki modyfikujące zachowanie zwierząt ze względu na swoją skuteczność działania i dość niski koszt leczenia. TCA zalecane są u psów i kotów do leczenia większości zaburzeń behawioralnych (3).

Mechanizm działania TCA

Mechanizm działania trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych nie jest do końca wyjaśniony, jednak przyjmuje się, że najważniejsze efekty ich działania wynikają z hamowania transporterów neuroprzekaźników monoaminowych w OUN: transportera norepinefryny (NET) oraz transportera serotoniny (SERT) (w mniejszym stopniu hamują wychwyt zwrotny dopaminy). W ten sposób dochodzi do hamowania wychwytu zwrotnego norepinefryny i serotoniny do neuronu presynaptycznego oraz wzrostu stężenia tych neuromediatorów w synapsach. To prowadzi do silniejszego działania norepinerfryny i...