Echokardiografia w weterynarii małych zwierząt. Część XIII – Echokardiograficzna diagnostyka nabytych chorób serca: kardiomiopatia restrykcyjna (RCM) u kotów

Aby zrozumieć, jak dochodzi do rozwoju zmian w mięśniu sercowym i z czego one wynikają, konieczne jest przyjrzenie się procesom fizjopatologicznym, z którymi mamy do czynienia w rozwoju kardiomiopatii restrykcyjnej. U ludzi rozwój RCM jest najczęściej wtórny do innych chorób ogólnoustrojowych, takich jak np. amyloidoza czy sarkoidoza. Może być też konsekwencją np. radioterapii. U kotów etiologia kardiomiopatii restrykcyjnej nie została poznana, jednakże podejrzewa się związek między jej rozwojem a włóknieniem mięśnia sercowego i/lub wsierdzia, a także różnymi chorobami o tle immunologicznym i wirusowym (3, 4).

U kotów rozróżniamy dwie formy RCM – formę miokardialną i endomiokardialną (2). Pierwsza z nich w typowym przebiegu zmian nie jest postacią naciekową, w związku z czym nie obserwujemy (lub jedynie w niewielkim stopniu) zwiększenia grubości ścian komór. Formę endomiokardialną natomiast charakteryzuje postępujący rozwój tkanki włóknistej, naciekającej głównie lewą komorę serca, i powoduje jej „nieregularny” wygląd (1, 7).

W konsekwencji zmian zwłóknieniowych/nasiękowych mięsień sercowy (a także niekiedy wsierdzie) staje się sztywniejszy i mniej elastyczny, co ma bardzo duże znaczenie dla jego zdolności diastolicznych (ryc. 1, s. 64). W warunkach fizjologicznych rozkurcz (diastole) może być podzielony na cztery fazy – relaksację izowolumetryczną, szybkie napełnianie komory, wolne napełnianie komory, skurcz przedsionków – wszystkie zależne od mechanizmów aktywnych (4, 5). Można więc powiedzieć, że do prawidłowo przebiegającej fazy rozkurczu niezbędne są: odpowiednia zdolność relaksacyjna komór, zachowana elastyczność miokardium, właściwe zdolności skurczowe przedsionków i prawidłowy gradient ciśnień komorowych. W przebiegu RCM mechanizmy te zostają znacznie upośledzone, co w konsekwencji wpływa w bardzo dużym stopniu na funkcje rozkurczowe komór. Zatem diagnostyka echokardiograficzna kardiomiopatii restrykcyjnej powinna opierać się przede wszystkim na...