Badanie cytologiczne w codziennej praktyce dermatologicznej psów i kotów. Cz. IV – Skórne „wysypisko śmieci”

Schorzenia metaboliczne to heterogenna grupa chorób wynikających z różnych zakłóceń w procesie przemiany materii. Zaburzenia metaboliczne w dużej mierze leżą również u podłoża dermatoz złogowych. Są to choroby związane z wytwarzaniem i odkładaniem się w skórze określonych substancji, fizjologicznie w niej niewystępujących (sole mineralne, amyloid) lub też powstających w skórze w nadmiarze (mucyna) (2). W obrazowy sposób można by powiedzieć, że skóra staje się w przebiegu tych schorzeń „wysypiskiem śmieci”. Przykładami dermatoz złogowych są: miejscowa i uogólniona wapnica skóry, ksantomatoza, mucynoza oraz amyloidoza. Wykwity skórne pacjentów dotkniętych dermatozami złogowymi z reguły odznaczają się na tyle charakterystycznym obrazem mikroskopowym, że często postawienie rozpoznania możliwe jest już w warunkach klinicznych w drodze badania cytologicznego.

Wapnica skóry

Wapnica (kalcynoza) polega na odkładaniu się w skórze nierozpuszczalnych, nieorganicznych soli wapnia. Wyróżnia się dwie podstawowe odmiany tego schorzenia: uogólnioną i miejscową. W patogenezie wapnicy uogólnionej dużą rolę odgrywają zmiany dystroficzne związane z odkładaniem się soli wapnia w obrębie uszkodzonych mechanicznie, zwyrodniałych lub martwych tkanek W aspekcie cytochemicznym w przypadku zjawisk dystroficznych obserwuje się napływ jonów wapnia do wnętrza uszkodzonych komórek. W przebiegu urazów skóry dodatkowym, istotnym bodźcem stymulującym odkładanie się wapnia jest niska wartość odczynu pH zmienionej tkanki.

Patogeneza wapnicy uogólnionej obejmuje ponadto zaburzenia metaboliczne związane ze wzrostem stosunku jonów wapnia do jonów fosforu we krwi. Rozwijają się wówczas zwapnienia przerzutowe (znacznie częstsze u człowieka niż u psa), co ma miejsce np. w przebiegu przewlekłych schorzeń nerek, pierwotnej i wtórnej nadczynność przytarczyc, zatrucia witaminą D czy uszkodzeń kośćca (6). Na podkreślenie zasługuje również tło idiopatyczne i jatrogenne procesu. Przypadki jatrogenne...