Czy we współczesnej diecie psów należy bezwzględnie unikać węglowodanów?

Podział węglowodanów

Pod względem strukturalnym (budowy chemicznej) węglowodany najogólniej dzieli się na:

• mono- (cukry proste),
• di- i polisacharydy.

Będąca obiektem szczególnego zainteresowania skrobia to niestrukturalny polisacharyd pochodzenia roślinnego – główne źródło węglowodanów w większości karm komercyjnych.

Jej cząsteczki są zbudowane z dwóch rodzajów jednostek:

• amylozy (liniowa) i
• amylopektyny (rozgałęziona).

Glikogen, nazywany „skrobią” zwierzęcą, to zapasowy polisacharyd gromadzony (w przypadkach nadpodaży glukozy) głównie w wątrobie oraz w mięśniach.

Grupa polisacharydów nieskrobiowych (określana ogólnym mianem włókna pokarmowego) charakteryzuje się występowaniem wiązań cząsteczkowych o konfiguracji beta, opornych na działanie enzymów trawiennych. Jednak pewne rodzaje włókna pokarmowego mogą być do pewnego stopnia rozkładane przez mikroorganizmy bytujące w okrężnicy.

Wydaje się, że najlepsze źródła włókna w diecie zwierząt towarzyszących jedynie w ograniczonym stopniu ulegają fermentacji w przewodzie pokarmowym, dostarczając zasiedlającej go florze bakteryjnej odpowiedniej ilości krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, koniecznych do prawidłowego wzrostu i działania nabłonka wyściełającego jelita.

Trawienie i wchłanianie węglowodanów

U psów i kotów węglowodany trawią się i wchłaniają w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego. Zasadniczą rolę w metabolizmie skrobi odgrywa enzym wydzielany przez trzustkę: α-amylaza, a także inne białka syntetyzowane w komórkach rąbka szczoteczkowego dwunastnicy. Endogenne enzymy przewodu pokarmowego są zdolne do hydrolizy wiązań typu alfa, obecnych w cząsteczkach skrobi.

Wiązania typu beta są charakterystyczne dla budowy węglowodanów strukturalnych (włókna pokarmowego), które w niemal niezmienionej chemicznie postaci docierają do jelita grubego, gdzie podlegają częściowemu rozkładowi przez mikroorganizmy flory jelitowej. Co ważne, obecność włókna pokarmowego w diecie psów i kotów uważa się za wskazaną z uwagi na jego korzystny wpływ na stan nabłonka jelitowego, perystaltykę przewodu pokarmowego oraz jakość kału (3-6% dodatek włókna surowego w suchej masie karmy).

Dodatkową jego zaletą jest wywoływanie u zwierząt uczucia sytości, co często wykorzystuje się w profilaktyce otyłości, która jest poważnym problemem u zwierząt towarzyszących. Eksperymentalne podawanie karmy o zwiększonej ilości strawnego włókna pokarmowego (pulpa buraczana i inulina) okazało się mieć istotny wpływ na poziom sytości, wyrażony zmniejszoną aktywnością ruchową psów, w porównaniu do grupy żywionej dietą ze zwiększonym udziałem słabo fermentowalnego włókna (celulozy).