Crenosoma vulpis – przyczyną kaszlu u psa – opis przypadku

Crenosoma vulpis jest nicieniem należącym do nadrodziny Metastrongylidea pasożytującym w drogach oddechowych zwierząt mięsożernych takich jak lisy oraz psy. Stwierdzane są również przypadki występowania tych pasożytów u borsuków oraz wilków. Występują one w Europie oraz Ameryce Północnej. Dojrzałe samice mają długość 12-15 mm, natomiast samce – 3,5-8 mm. Dojrzałe nicienie zasiedlają płuca. Samice Crenosoma vulpis są jajożyworodne.

Larwy pierwszego stadium (L1) są odkrztuszane, następnie połykane i w konsekwencji dochodzi do ich wydalania z kałem. Żywicielem pośrednim tego pasożyta są ślimaki (m.in.: Helix, Cepea, Arianta, Agriolimax, Arion). Larwy L1 mogą wnikać do ślimaka poprzez jego stopę, a następnie w ślimaku dochodzi do rozwoju tych larw do stadium inwazyjnego (L3). Do zakażenia psa dochodzi przez zjedzenie zarażonych ślimaków. Po zjedzeniu takiego ślimaka larwa (L3) wędruje poprzez ścianę jelita, następnie drogą krwionośną przez żyłę wrotną, wątrobę oraz serce do płuc. Do płuc larwy docierają po około 20 godzinach od zarażenia. Okres prepatentny wynosi od 19 do 21 dni (1-12).

Objawy kliniczne w przypadku zarażenia Crenosoma vulpis to m.in.: kaszel (często suchy), duszność, kichanie, wypływ z nosa o różnej konsystencji, odkrztuszanie wydzieliny (zwłaszcza po wysiłku) oraz tkliwość tchawicy podczas jej omacywania. Rozpoznanie krenosomozy opiera się na badaniu kału na obecność larw (metoda Baermanna) lub badaniu mikroskopowym popłuczyn oskrzelowo-pęcherzykowych (1-8, 10).

Opis przypadku

Opis zwierzęcia

Pies, owczarek niemiecki, samiec, 11 lat.

Wywiad

Pies ponad miesiąc leczony z powodu przewlekłego kaszlu. W wykonanym badaniu radiologicznym klatki piersiowej stwierdzono zapalenie płuc. W leczeniu stosowano doksycyklinę w dawce 10 mg/kg m.c. co 12 godz. p.o., przez 5 tygodni. Po leczeniu objawy zmniejszyły się. W wykonanym po leczeniu badaniu radiologicznym klatki piersiowej nie stwierdzono zmian w stosunku do badania poprzedniego. Po odstawieniu leków objawy nasiliły się.

W wykonanych badaniach laboratoryjnych krwi stwierdzono: WBC – 6,6 G/l, granulocyty – 4,6 G/l (68,2%), limfocyty – 1,5 G/l (23,8%), monocyty – 0,5 G/l (8%), RBC – 6,07 T/l, HGB – 14,8 mmol/l, HCT – 44,9%, MCV – 74 fl, MCH – 2,4 fmol, MCHC – 33 mmol/l, PLT – 384 G/l, ALT – 65 U/l, ALP – 63 U/l, mocznik – 4,8 mmol/l, kreatynina – 97 µmol/l, glukoza – 4,97 mmol/l, amylaza – 316 U/l, lipaza – 460 U/l, białko całkowite – 70 g/l, albuminy – 30 g/l, cholesterol – 4,5 mmol/l.

Z powodu braku efektów leczenia pies został skierowany do Pracowni Endoskopowej Katedry Chorób Wewnętrznych z Kliniką Koni, Psów i Kotów Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu w celu wykonania laryngotracheobronchoskopii.

Badanie endoskopowe

Laryngotracheobronchoskopia – chrząstki nalewkowate krtani symetryczne, ich ruchomość zachowana, szpara krtani odpowiednio szeroka, fałdy głosowe prawidłowe, błona śluzowa krtani zaczerwieniona i lekko obrzęknięta, światło jamy krtani prawidłowe, światło tchawicy na całej długości prawidłowe, błona śluzowa tchawicy z dobrze widocznym rysunkiem naczyń krwionośnych, miejscami widoczna śluzowa wydzielina, rozwidlenie tchawicy prawidłowe, światło oskrzeli głównych, płatowych i segmentowych prawidłowe, błona śluzowa oskrzeli zaczerwieniona, obrzęknięta, o nierównej powierzchni, obecna śluzowa wydzielina.

Obraz endoskopowy wskazywał na przewlekłe zapalenie oskrzeli (ryc. 1). Wykonano płukanie oskrzelowo-pęcherzykowe. Uzyskane popłuczyny oskrzelowo-pęcherzykowe poddano badaniom laboratoryjnym, takim jak cytologiczne, parazytologiczne oraz mikrobiologiczne.

Badanie cytologiczne popłuczyn oskrzelowo-pęcherzykowych

W badaniu mikroskopowym preparatów cytologicznych obserwowano larwy nicieni, pasma śluzu, bezpostaciowe masy oraz elementy morfotyczne (eozynofile – ok. 60%, neutrofile – ok. 20%, makrofagi – ok. 10% oraz limfocyty – ok. 10%), co wskazywało na przewlekły proces zapalny spowodowany obecnością pasożytów w układzie oddechowym (pneumonia verminosa) (ryc. 2).

Badanie parazytologiczne popłuczyn oskrzelowo-pęcherzykowych

W badanej próbie wykryto nicienia z gatunku Crenosoma vulpis.