Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów (FIP – ang. feline infectious peritonitis) – jak właściwie zdiagnozować chorobę?

Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów jest chorobą szeroko rozpowszechnioną w populacji tych zwierząt. Jej diagnostyka i leczenie stanowią istotny problem w praktyce lekarsko-weterynaryjnej. Wirus zakaźnego zapalenia otrzewnej kotów jest zaliczany do rodziny Coronaviridae z rzędu Nidovirales (1). Wyróżnia się dwa biotypy koronawirusów patogennych dla kotów: biotyp jelitowy – FECV (ang. feline enteric coronavirus) oraz jego wirulentny mutant, biotyp fipogenny FIPV (ang. feline infectious peritonitis virus) (2). FIPV rozwija się z FECV w następstwie pojawiania się mutacji w obrębie genu 3c oraz genu strukturalnego S (ang. spike protein) (3). Badania przeprowadzone w ostatnich latach sugerują, że w ponad 95% przypadkach wirulentny koronawirus ma mutację w dwóch pozycjach: 23531 oraz 23537 w genie kodującym glikoproteinę powierzchniową S. Powoduje to, w 1058. miejscu łańcucha aminokwasów, zastąpienie metioniny leucyną (mutacja M1058L) oraz alaniny seryną w 1060. pozycji w białku (mutacja S1060A). Uznano, że te mutacje są odpowiedzialne za zmianę genotypu oraz wzmożony tropizm wirusa do makrofagów (4).

Zakaźne zapalenie otrzewnej jest chorobą stwierdzaną zarówno u kotów domowych, jak i dzikich kotowatych (5). U kotów domowych powszechne jest bezobjawowe nosicielstwo biotypu jelitowego koronawirusa i jego wydalanie z kałem, szczególnie w skupiskach. W nich odsetek serododatnich zwierząt może dochodzić do 90%. U kotów utrzymywanych indywidualnie w domach obecność przeciwciał dla koronawirusa stwierdza się u około 34% osobników, zaś u kotów domowych żyjących na wolności – u 10-15%.

FIP jest chorobą głównie kotów młodych, stwierdzaną u osobników w wieku od 4 miesięcy do około 1,5 roku. W warunkach naturalnych choroba rozwija się niemal wyłącznie u pojedynczych kotów. Nawet w skupiskach zwierząt (hodowle, schroniska), w których obecne są FIP-pozytywne zwierzęta, nie obserwuje się masowych zachorowań (6).

Rozwój choroby może być spowodowany pojawieniem się w organiz...